In de jaren 1441-1880 kende polder Nieuw-Reijerwaard vier opeenvolgende waterbeheersingssystemen. Deze systemen worden door Bertus Wouda beschreven. Het gaat dus niet om die ene poldermolen of die ene boezem, want die konden verdwijnen of worden vervangen zonder dat het waterbeheersingssysteem als zodanig veranderde. Een stijgende stand met zinkend land vormt de neerslag van een kleinschalig onderzoek waarin de wisselwerking tussen de landschappelijke en maatschappelijke veranderingen een bel...

Dit vierde Jaarboek biedt de lezer een blik op een aantal interessante aspecten uit de geschiedenis van kasteel Keukenhof. De maritiem deskundige kunsthistoricus Ron Brand behandelt de collectie prenten uit de tweede helft van de achttiende eeuw met scènes uit de Slag bij de Doggersbank (1781) en met bruisende gezichten van zeehavens van de Bataafse Republiek. Verrassend is de vondst in de Keukenhofbibliotheek van een aantal 'stille getuigen' van de huwelijksrelatie tussen het Amsterdamse pa...

In deze rijk geïllustreerde studie wordt vanuit een brede cultuur- en kerkhistorische optiek de ontwikkeling van het doopsgezinde kerklied beschreven gedurende de negentiende en twintigste eeuw. Het betreft een chronologisch geordende ontstaans- en receptiegeschiedenis van de doopsgezinde hymnologie aan de hand van dertien liedboeken, beginnend met de Christelyke Gezangen (1793) en eindigend met het nog als doopsgezind te typeren restant aan liederen in het Liedboek voor de Kerken (1973). De...

De sigaar van Colijn bevat biografische opstellen over protestantse politici en theologen uit een tijd waarin politiek en religie in ons land nauw met elkaar verweven waren: Abraham Kuyper, Ph.J. Hoedemaker, jhr. A.F. de Savornin Lohman, L. Schouten, H. Colijn, J.Th. de Visser en P.S. Gerbrandy. De essays zijn geschreven vanuit een wisselend perspectief, waarbij de karakters met al hun eigenaardigheden scherp en vaak geestig worden getypeerd. Bij alle verschillen hadden zij een sterke overtui...

Serieus onderzoek kan het niet stellen zonder een flinke dosis verbeeldingskracht. Anderzijds kan de grote literatuur niet gedijen als de schrijver de klassieke traditie niet door en door kent. Aldus de Leidse universiteitsbibliothecaris en classicus Jacob Geel (1789-1862). Hij gaf het voorbeeld in een aantal speelse, spraakmakende opstellen, bijeengebracht in de bundel Onderzoek en phantasie (1838). In een uiterst losse stijl nam hij de eigentijdse literaire en filologische praktijk de maat....

In heel Europa werden drama en theater in de tweede helft van de achttiende eeuw gedragen door een hartstochtelijk verlangen naar natuurlijkheid. Drama en theater moesten natuurlijk zijn of niet zijn, zo valt te lezen in de theater-esthetische geschriften van Diderot tot Mercier, van Lessing tot Goethe. Na de succesvolle opvoering in de Muntschouwburg van Diderots burgerlijke drama Le père de famille in 1761 brandde ook in Brussel de discussie in volle hevigheid los. Maar wat behelsde het ve...

Dit zevende Jaarboek Kasteel Keukenhof bevat een aantal artikelen over de rijke historie van het kasteel. De thema's reiken van een fraai middeleeuws getijdenboek, dat na 'jaren van ballingschap' terugkeerde in de kasteelbibliotheek, tot het jaarlijkse overzicht van de gebeurtenissen op en rond het kasteel. Aan de hand van zeventien brieven in het Keukenhofarchief die Hein van Lynden aan zijn moeder schreef, geeft Annechien Bertheux een beeld van de (mislukte) pogingen van dit 'zwarte schaap ...

Bij het thema 'religie en wetenschap' denken veel mensen aan een geschiedenis van conflicten. Toch is bij nadere beschouwing de verhouding tussen geloof en wetenschap in het verleden niet zo gemakkelijk op

Dit dubbelnummer van het Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis gaat in op het thema landbouw en milieu. Het bevat bewerkte versie van de lezingen die in oktober 2012 te Groningen werden gehouden tijdens een symposium van het Nederlands Agronomisch Historisch Instituut (NAHI-Groningen/Wageningen) en het Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis (ICAG-Leuven).Inhoud: Redactioneel ERWIN H. KAREL/YVES SEGERS, Landbouw en milieu in de Lage Landen. Inleiding bij een themanummer PIETE...