Christine de Pizan is tegenwoordig vooral bekend door werken als De Stad der Vrouwen, waarin de positie van de vrouw wordt verdedigd. In haar eigen tijd was ze echter minstens zo bekend door haar meer didactische en politiek gerichte werken.De lange weg der studie (geschreven in de winter van 1402-1403) is een schitterend voorbeeld van Christines kijk op de maatschappij, gecombineerd met een pleidooi voor studie en kennis. De tekst is gegoten in de vorm van een visioen waarin gezocht wordt na...

Hoogleraren, universitaire medewerkers en studenten zijn in de negentiende en twintigste eeuw actief geweest in de politiek, in kerken en in andere maatschappelijke organisaties. Toch leidde dat binnen de muren van de academie zelden tot botsingen. Betekent dit dat hoogleraren en hun medewerkers werden en worden geselecteerd op pohtieke kleur en kerkelijke gezindte? Wordt aan universiteiten het negentiende-eeuwse liberale beginsel gehuldigd dat het streven naar een betere samenleving geen pol...

In het zesde deel van het BIOGRAFISCH WOORDENBOEK GELDERLAND worden de levens van vijftig mannen en vrouwen beschreven die op enigerlei wijze van belang zijn geweest voor de provincie Gelderland. Sommigen hebben er hun hele leven gewoond, anderen hebben er slechts een korte maar essentiële periode doorgebracht. Dit deel is geheel gewijd aan personen uit de negentiende en twintigste eeuw. Ook nu weer passeren diverse beroepen de revue: van priester, kinderboekenschrijfster, psychiater, papier...

Mores leren, dat is wat de auteurs van laat-middeleeuwse moralistische traktaten en leerdichten letterlijk willen doen. Zich baserend op analyse van een groot aantal van deze werken laat Petty Bange zien hoe zij dat deden. De auteurs wijzen hun lezers op het belang van zelfkennis en waarschuwen voor de zeven hoofdzonden (dochters van Lucifer!) met al hun dochterzonden. Ze leggen de tien geboden uit en vertellen hoe mensen met elkaar moeten omgaan: mannen en vrouwen, ouders en kinderen, geeste...

'De Dominicaan bij uitstek. Hoog, helder, waardig en schrander.' Zo omschreef bekeerling en literator Herman de Man de dominicaan Marcolinus Gijlswijk, die hem in 1927 doopte. Een rake typering van de sociale status, beoogde uitstraling, rationele inslag en intellectuele ambitie van de Nederlandse dominicanen. In haar in alle opzichten indrukwekkende boek beschrijft Marit Monteiro hoe de tamelijk ongeorganiseerde groep priesterreligieuzen uit de negentiende eeuw zich ontwikkelde tot een gezic...

In dit boek staan de debatten rondom de 'literaire canon' centraal die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. De canon wordt namelijk steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie 'wij' zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn – of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Ook de rol die het onderwijs hierin zou moeten spelen, is een steeds te...

Van 1790 tot aan zijn overlijden in 1836 was Foeke Wigles Gorter leraar (predikant) van de doopsgezinden in Sappemeer. Gedurende het grootste deel van deze periode hield hij een dagboek bij. Deze dagboeken geven inzicht in het reilen en zeilen van een grote doopsgezinde gemeente op het Groninger platteland en de rol van de leraar daarin, maar ook in Gorters functioneren in de lokale samenleving. Hij toont zich sterk betrokken bij de grote ontwikkelingen van zijn tijd, die ook doorwerken in de...

Waar de strijd tegen het water onlosmakelijk met onze nationale identiteit verbonden is, staat de zoektocht naar energiebronnen veel minder in ons collectieve geheugen gekerfd. Ten onrechte: zo werd Nederland tijdens de Gouden Eeuw dankzij de turf de eerste fossiele-brandstofeconomie ter wereld en danken wij onze hedendaagse welvaart gedeeltelijk aan de Groningse gasbel. Geen land is zo ingrijpend omgeploegd, systematisch geëxploreerd en doorboord op zoek naar brandstof als het onze. Onophou...