Mores leren, dat is wat de auteurs van laat-middeleeuwse moralistische traktaten en leerdichten letterlijk willen doen. Zich baserend op analyse van een groot aantal van deze werken laat Petty Bange zien hoe zij dat deden. De auteurs wijzen hun lezers op het belang van zelfkennis en waarschuwen voor de zeven hoofdzonden (dochters van Lucifer!) met al hun dochterzonden. Ze leggen de tien geboden uit en vertellen hoe mensen met elkaar moeten omgaan: mannen en vrouwen, ouders en kinderen, geeste...

In dit boek staan de debatten rondom de 'literaire canon' centraal die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. De canon wordt namelijk steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie 'wij' zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn – of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Ook de rol die het onderwijs hierin zou moeten spelen, is een steeds te...

Van 1790 tot aan zijn overlijden in 1836 was Foeke Wigles Gorter leraar (predikant) van de doopsgezinden in Sappemeer. Gedurende het grootste deel van deze periode hield hij een dagboek bij. Deze dagboeken geven inzicht in het reilen en zeilen van een grote doopsgezinde gemeente op het Groninger platteland en de rol van de leraar daarin, maar ook in Gorters functioneren in de lokale samenleving. Hij toont zich sterk betrokken bij de grote ontwikkelingen van zijn tijd, die ook doorwerken in de...

Waar de strijd tegen het water onlosmakelijk met onze nationale identiteit verbonden is, staat de zoektocht naar energiebronnen veel minder in ons collectieve geheugen gekerfd. Ten onrechte: zo werd Nederland tijdens de Gouden Eeuw dankzij de turf de eerste fossiele-brandstofeconomie ter wereld en danken wij onze hedendaagse welvaart gedeeltelijk aan de Groningse gasbel. Geen land is zo ingrijpend omgeploegd, systematisch geëxploreerd en doorboord op zoek naar brandstof als het onze. Onophou...

Sociale mobiliteit hangt in de vroegmoderne tijd nog sterk samen met afkomst, maar tegelijkertijd lijkt het individu een steeds actievere rol te kunnen spelen in het vormgeven van de eigen loopbaan en carrière. Maar wat waren de mogelijkheden en beperkingen van dat individu? Welke strategieën werden gevolgd en wat waren de parameters voor succes, in verschillende beroepsgroepen en sociale lagen van de bevolking? Welke rol speelden zelfpresentatie, netwerken, patronage of de markt? In dit th...

Dit eerste deel van Rythmus. Jaarboek voor de studie van het fin de siècle staat in het teken van de Nederlandse en Belgische culturele connecties met Engeland. In de tweede helft van de negentiende eeuw maakte een grote onwetendheid over de Engelse culturele ontwikkelingen plaats voor een directere en bredere receptie van de Engelse cultuur. Deze bundel verkent de impact van Engelse kunstvernieuwingen op de opvattingen over architectuur, kunst en literatuur ten tijde van het fin de siècle,...

In de loop van zestig jaar hebben circa één miljoen mensen uit voormalige Nederlandse koloniën hun weg gevonden naar Nederland. Door de migratie van Indische Nederlanders, Molukkers, Surinamers en Antillianen kwam een ontmoeting tussen 'oude onbekenden' tot stand. Dit leidde tot reflecties over de collectieve identiteit van de Nederlanders en de lidmaatschap van postkoloniale migranten van de Nederlandse natie. Migratie en integratie hebben veel aandacht in het publieke en politieke debat ...

Blinden en slechtzienden werden in twintigste-eeuws Nederland vooral benaderd als ontvangers van langdurige zorg en als afhankelijke mensen. Dat is opmerkelijk, want elders in Europa en in Amerika, zo blijkt uit disability history onderzoek, werd een handicap in toenemende mate beschouwd als iets dat gecompenseerd kon worden. Waarom bleef hier de bejegening in termen van zorg dan dominant, ook toen vanaf de jaren 1960 gesproken werd over de emancipatie van gehandicapten? De casus van het blin...

'Oefenschool der Muzen, werkplaats der wetenschap' zijn vermaarde woorden uit het Stichtingsbesluit van de Groninger Academie in 1614. De eerste Rector, Ubbo Emmius, gaf dit belangrijkste officiële document van de Rijksuniversiteit Groningen de eretitel van 'Edictum perpetuum' - 'Eeuwig (geldend) edict'. Geen enkele andere oude universiteit kan bogen op een stichtingsoorkonde die qua inhoud en vorm zo goed de tand des tijds heeft doorstaan. Behalve over het Eeuwig Edict zelf en de daarin fig...