Vanaf de oprichting in 1868 heeft het Gereformeerd Schoolonderwijs (vanaf 1906 Gereformeerd Schoolverband) een substanti bij-drage geleverd aan de emancipatie van het gereformeerde volksdeel in Nederland. Aanvankelijk richtte het GSO zich op de positionering van de eigen scholen in religieus opzicht. Daarnaast hield men zich vooral bezig met de opleiding van gereformeerde onderwijzers en de professionalisering van het onderwijzersberoep en met de pedagogisch-didactische profilering van de ve...

Dit themanummer van De negentiende eeuw bevat de bijdragen die gehouden werden op een congres over het Koninkrijk Holland. Om te ontsnappen aan de mythologisering van Lodewijk Napoleon (nepkoning versus perfecte vorst) gaan de auteurs terug in de tijd, naar de discussies die destijds werden gevoerd, naar de plannen die werden bedacht en al dan niet gerealiseerd, naar wat gretig werd aanvaard of juist verzet opriep en naar de beeldvorming die daaruit is ontstaan. De bijdragen hebben vooral bet...

Dit boek rekent af met de gedachte dat de protestantse arbeidersbeweging om principiële redenen geen wezenlijke bijdrage zou hebben geleverd aan de bevrijding van de arbeider. Het CNV zette zich met zijn eigen streven naar bedrijfsorganisatie en medezeggenschap wel degelijk - zij het soms aarzelend en altijd behoedzaam - in voor de 'deproletarisering' van de werkende klasse. De strijd daarover met geestverwante ideologen, politici en ondernemers bevestigt dat, evenals de principeafspraken di...

Op 8 april 1407 gaf Willem VI, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen, een stadsrecht aan Leerdam. Waarom was de graaf juist toen bereid dat te doen? Wat hield het recht precies in en welke gevolgen had het voor de ontwikkeling van de stad?In Verkochte vrijheid beantwoordt Antheun Janse, docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden, deze vragen De gebeurtenissen van 1407 blijken deel uit te maken van een bloedige vete, die de inwoners van het grensgebied tussen Holland, Gelre...

Inhoud: REDMER ALMA, De Ommelander ridderschap (1498-1516) JEAN STRENG, De adel in de Republiek CONRAD GIETMAN, Eer en geweld in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1550-1700) R.G. DE NEVE, Regenten, aristocratisering en genealogie A.J. MENSEMA, Met vorstenkroon en hermelijnmantel. De presentatie van de familie Van Rechteren als adellijk geslacht YME KUIPER, Naar een antropologie van adellijke identiteitsvorming. Een beschouwing over Ursula den Tex' Anna baronesse Bentinck 1902-1989. ...

Biografen uit de provincie Gelderland en van daarbuiten leverden weer een stroom biografieën voor een nieuw deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland. Deel 7 biedt, net als de vorige delen, gevarieerd aanbod van biografieën van mannen en vrouwen uit de Gelderse geschiedenis, ditmaal vanaf de vijftiende eeuw tot en met de twintigste eeuw. Onder de beroepen en bezigheden die door de beschreven personen werden uitgeoefend, zitten gewone en ongewone: ambtman, architect, beeldhouwer, bilja...

In de eeuwenlange strijd van onze voorouders tegen het water geldt het droogleggen van de grote Noord-Hollandse meren in de zeventiende eeuw nog altijd als een verbluffend staaltje van technisch vakmanschap en gedurfd ondernemerschap. Deze prestatie wordt doorgaans in verband gebracht met de VOC-mentaliteit van de toenmalige kooplieden die juist in die jaren dankzij een snel uitdijend handelsnetwerk veel kapitaal hadden vergaard. In Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders staan de koste...

Joast Hiddes Halbertsma (1789-1869), taalgeleerde, Fries schrijver en doopsgezind dominee in Deventer, onderhield contacten met een groot aantal andere geleerden in Europa. In zijn correspondentie wordt de stand van zaken met betrekking tot het taalonderzoek uitgewisseld. Halbertsma stond kritisch tegenover de moderne taalwetenschappelijke methode, die vooral in Duitsland werd ontwikkeld. En hij was niet de enige, zo wordt duidelijk uit de overgeleverde brieven. Deze kritiek had een wetenscha...