Literatuur is aan het begin van de 21e eeuw springlevend. Dat blijkt uit verkoopcijfers, maar bijvoorbeeld ook uit de populariteit van festivals. In vele vormen is literatuur verbonden met, of verhoudt ze zich tot andere media. Door mondialisering en migratie houden verschillende culturele groepen zich met literatuur bezig, in een veranderend Nederland, in een veranderend Europa. Dat heeft de vraag des te klemmender gemaakt hoe we goed en gevoelig kunnen lezen - als een essentieel onderdeel v...

In 'De moderne Helicon' (1792) neemt Arend Fokke Simonsz zijn schrijvende tijdgenoten genadeloos op de hak. Het verhaal gaat over de Griekse god Apollo, die een winkel in poëzie heeft geopend. Schrijvers komen van heinde en verre om daar poëtisch taalgebruik en metaforen te kopen. De vreemdste attributen staan in de vitrines: van kloppende harten tot lillende ingewanden en ledematen van suiker. En voor de gevoelige dichter is er een groot assortiment zilte tranen.

Fokke bekritiseert het bela...

In de loop van de zestiende eeuw kwam in Europa een genadeloze vervolging op gang van voornamelijk vrouwen die werden aangezien voor handlangers van de duivel. Tienduizenden van deze 'toveressen' verloren hun leven tijdens uitbarstingen van overheidsgeweld, die rond 1600 een hoogtepunt bereikten.

De heksenjacht volgde een grillig patroon van lokale en regionale opflakkeringen. Over een van deze explosies is een uitgebreid en gedetailleerd dossier bewaard gebleven dat exemplarisch is voor de ve...

Alle vertalers die vandaag de dag aan de slag gaan, moeten het wiel opnieuw uitvinden. Er bestaat namelijk geen Nederlands handboek met praktische vertaalwenken. Daarom verzamelt de gerenommeerde vertaler en vertaaldocent Paul Claes hier de gouden vertaalregels die hij in zijn vijftigjarige praktijk heeft ontdekt. Veel vertalingen zijn gesteld in een soort van 'vertaals', een idioom waarin de vreemde taal al te sterk doorklinkt. Vooral beginnelingen hebben de neiging krampachtig vast te houde...

Waar mensen zijn, ontstaan verhalen. Er is geen samenleving, geen cultuur en zeker geen literatuur denkbaar zonder vertellingen. In de afgelopen decennia doken heel wat nieuwe, vaak verrassende verteltheorieën op, maar in het Nederlandse taalgebied kregen die nauwelijks of geen aandacht.Vertelduivels begint met een bespreking van klassieke concepten als plot & story en van theoretici als Franz Stanzel en Dorrit Cohn. Vervolgens komt de structuralistische verhaaltheorie van Gérard Genette en...

Op 22 februari 1944 bombardeerden Amerikaanse vliegtuigen de stad Nijmegen. Het werd een van de grootste rampen die Nederland in de twintigste eeuw zou treffen. Bijna 800 doden, duizenden gewonden en een kwart van het centrum van de kaart geveegd. Over de reden van dit bombardement is lang en veel gespeculeerd. Een Amerikaanse commandant beweerde dat hij Nijmegen aanzag voor Goch. Maar was dat wel zo? Wat was de ware toedracht?

Zeven maanden later startte operatie Market Garden en werd Nijmege...

Karl Marx (1818-1883) sleutelde zijn hele leven aan een eigen filosofisch

project, maar liet geen coherent theoretisch systeem na - marxisme

in die zin is een uitvinding van latere generaties. In de jaren rond 1845

keerde Marx zich nadrukkelijk af van Hegel, door wiens filosofie hij

was gevormd. In dialoog en deels polemiserend met jonghegelianen als

Ludwig Feuerbach ging Marx op zoek naar de materiële, politiek-economische

voedingsbodem voor de hegeliaanse ideeën van staat, recht en

moraal...