Sinds de tijd van Erasmus duidt het begrip 'Republiek der Letteren' de virtuele gemeenschap van geletterden of geleerden aan, die in beginsel voor iedereen openstond en waarin nationale en confessionele grenzen zouden moeten worden overstegen en een gemeenschappelijke taal werd gehanteerd, aanvankelijk het Latijn en vanaf de zeventiende eeuw steeds vaker het Frans. Deze staat, die zich voornamelijk tot West-Europa beperkte, kende tot het midden van de achttiende eeuw een groot aantal afzonder...

Nijmegen heeft een eigen uitstraling en een eigen karakter. Toch is het niet eenvoudig onder woorden te brengen wat de stad zo bijzonder maakt. Wat bepaalt het Nijmegengevoel? Is dat de gehechtheid aan het landschap en aan iconische gebouwen als de Stevenstoren?

Is het de liefde voor het Nimweegs, de trouw aan NEC? Zijn het de vele studenten en de linkse bestuurscolleges? Of spelen heel andere zaken een rol?

Op zoek naar het Nijmegengevoel sprak de auteur met tientallen Nijmegenaren die in de...

Wetenschappers op reis

Dit nummer is een coproductie met Universitaire Bibliotheken Leiden

Leiden is in 2022 European City of Science. Leiden presenteert gedurende dat jaar een publieksprogramma boordevol wetenschap, kennis, kunst en kunde, voor iedereen

met een nieuwsgierige geest. Een van de belangrijkste partners van Leiden 2022 is de Universiteit Leiden.

De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) hebben deze kans niet voorbij laten gaan om groot uit te pakken rond het thema wetenschap. Zo...

Het Handboek filmnarratologie vertaalt de binnen de literatuurwetenschap ontwikkelde verteltheorie naar filmtheorie, en onderkent daarbij de eigen aard van de twee media. Want behalve uit tekst en woorden bestaat film natuurlijk ook uit beeld en geluid. Die gelaagdheid neemt Peter Verstraten als uitgangspunt voor een verkenning van onder meer de verhouding tussen tonen en editing en de relatie tussen voice-over en flashback. Tevens verfijnt hij de concepten van visuele en auditieve focalisati...

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de Franse filosoof Michel Foucault overleed. Zijn naam en faam dankte hij in de jaren zestig en zeventig onder de jongere generaties aan zijn kritiek op de menswetenschappen, zoals criminologie, pedagogie, psychologie en psychiatrie. Hij zag in deze vorm van kennis de macht aan het werk en trok de wetenschappelijkheid van deze disciplines openlijk in twijfel. Het was Rudi Visker die in zijn boek Michel Foucault en de menswetenschappen (1990) nauwgezet het t...

In De vraag naar de techniek onderwerpt Martin Heidegger de gangbare opvatting van techniek, die haar voor een louter instrument in de handen van de mens houdt, aan een kritisch onderzoek. Deze ondervraging resulteert in een meer oorspronkelijk begrip, dat een indrukwekkend licht werpt op de aard van de moderne techniek. Heidegger karakteriseert haar als een 'opvorderend ontbergen', dat van al wat ermee in aanraking komt, verlangt dat het terstond ter plekke ter beschikking staat.

In dit verb...

Oprecht gelogen gaat over het grensgebied tussen feit en fictie, over boeken die tegelijk autobiografie én roman zijn, autofictie dus. Lut Missinne stelt niet de auteur centraal, maar richt de aandacht op de tekst, op de retorische strategieën en het effect daarvan op de lezer. Vragen die doorgaans aan literaire teksten worden gesteld, past zij toe op autobiografische verhalen: Hoe kunnen we de werkelijkheid in een verhalende vorm weergeven? Hoe belangrijk is stijl daarbij? Waarin liggen pr...

In zijn hoofdwerk Waarheid en methode verzet Hans-Georg Gadamer zich tegen de opvatting dat kennis en waarheid alleen bereikbaar zijn via streng wetenschappelijke methodes. In plaats daarvan verdedigt hij de praktijk van het interpreteren, die zowel in het dagelijks leven als in de wetenschap het onvermijdelijke uitgangspunt vormt van de zoektocht naar kennis en waarheid.

Sleutelbegrip bij Gadamer is Verstehen (verstaan): 'direct deelhebben aan het leven, zonder de theoretische bemiddeling do...

Stijlfiguren zijn beproefde procedés om een boodschap duidelijk, boeiend en doeltreffend, maar soms ook gezocht, mysterieus en intrigerend over te brengen. Iedere spreker en schrijver zoekt de formulering die het best past bij de situatie, het publiek en het beoogde doel. Zo ontstaan de retorische variaties die stijlfiguren zijn.

Dit Nederlandse lexicon bestrijkt het hele gamma van stijlprocedés. Alle figuren worden strikt gedefinieerd en hun mogelijke functies worden aangegeven. Elk trefwoo...