Ruim tweehonderd jaar geleden vond in Nederland een ongekend democratisch experiment plaats: in twee referenda stemden Nederlandse burgers voor een grondwet, waarmee een democratische en vrije eenheidsstaat een feit werd. Over deze twee referenda is weinig bekend.

Gefascineerd door deze bijzondere periode deed Jos de Jong uitgebreid onderzoek in archieven om de referenda in kaart te brengen. Hoe democratisch waren deze stemmingen? Wie hadden stemrecht? Hoe organiseer je een landelijk referend...

In het oeuvre van Michel Foucault neemt zijn vierdelige Geschiedenis van de seksualiteit een bijzondere plaats in. Hij werkte er de laatste tien jaar van zijn leven aan, gooide in die periode zijn aanvankelijke planning van het werk ondersteboven en zou het project uiteindelijk niet voltooien. Aanvankelijk wilde Foucault het discours over ‘de seksualiteit’ vanaf de 18e eeuw analyseren. Maar de thematiek van het afgedwongen spreken over seksualiteit, de mogelijkheden van verzet en vrijheid...

Vierhonderd jaar geleden, op 13 mei 1619, werd op het Binnenhof Johan van Oldenbarnevelt onthoofd, ‘de grootste staatsman die Nederland in al de eeuwen van zijn bestaan heeft gekend’. Het was de beslechting van de hevige conflicten die vanaf 1617 waren opgelaaid, zoals de intern-gereformeerde strijd tussen rekkelijken en preciezen, de machtsstrijd tussen Holland, de andere gewesten, de stadhouder en de Staten-Generaal, en de twist over hervatting van de oorlog met Spanje.

De zaak Oldenbar...

Binnen Hitlers Duitsland werd geen propagandamiddel onbeproefd gelaten om de geestdrift onder de jeugd op te stoken. De continuïteit van het Derde Rijk hing immers van hen af. Die propaganda had effect. Veel jongeren bleven tot het bittere einde toe geloven in de heilstaat die hun Führer hen jarenlang had voorgehouden. Ook als dat hun het leven kostte.

Beelden en illustraties leverden een belangrijke bijdrage aan die bezieling. Vanaf het eerste schoolboek waarmee de jeugd leerde lezen en ...

Na een leven als zeeman op Oost-Indiëvaarders en als suikerondernemer op Java, verscheen Isaäc Fransen van de Putte in 1862 op het Binnenhof. Binnen een jaar was deze selfmade man minister van Koloniën – heel bijzonder voor iemand die zich pas twee jaar daarvoor weer in Nederland had gevestigd en geen afgeronde opleiding of politieke ervaring had. Hij onderscheidde zich tijdens zijn optreden in de Kamer, waar hij Thorbecke op geheel eigen wijze van repliek diende. De vader van de grondwe...

Met het indrukwekkende De pijn die blijft. Ooggetuigenverslagen van het bombardement van Nijmegen, 22 februari 1944, richtte Bart Janssen in 2005 een monument op voor honderden oorlogsslachtoffers. Maar zijn werk was niet af. Het grote aantal gevallenen uit de periode dat Nijmegen frontstad was, van september 1944 tot maart 1945, de slachtoffers van kleinere bombardementen, van de jodenvervolging, van de Arbeitseinsatz, van ongelukken met Duitse en geallieerde legervoertuigen, maar ook kinder...