De Van Breestraat in Amsterdam Oud-Zuid staat bekend als een van de meest geliefde woonstraten in Nederland. Maar dat is niet altijd zo geweest. Rond 1900 werd deze straat in de Concertgebouwbuurt gebouwd voor de bemiddelde burgerij. Maar al twintig jaar later werd ervoor gepleit om de hele buurt af te breken om daarvoor in de plaats moderne huizen te bouwen. Ondertussen werd de bevolking van de straat gevarieerder. Naast bankiers, assuradeurs en industriëlen gingen er ook veel musici en kun...

Het Vossius Gymnasium ligt in de doorgaans rustige Apollobuurt, maar rond 1965 was dat dicht bij het magisch centrum van Amsterdam. Daar vond een cultuurschok plaats met happenings, demonstraties en experimenteel toneel, begeleid door popmuziek, die veel ouderen schrik aanjoeg. Hoe dat alles doordrong op deze school blijkt uit dit persoonlijke verslag. Of het een revolutie of een rimpeling was, wordt overgelaten aan het oordeel van de lezer.

De pest eist een hoofdrol op in het turbulente levensverhaal van Elisabeth Strouven, geboren in Maastricht in 1600. Tijdens haar leven telde Maastricht liefst acht pestjaren. Maar zij was niet bang voor de builendood of welke ziekte ook. In haar schamele huisje en later in haar klooster op de Kommel verzorgde zij iedereen die aanklopte. Ze ontfermde zich zelfs over 700 Spaanse soldaten die gewond buiten de vestingmuur lagen. De eigenzinnige Elisabeth Strouven was een succesvol religieus onder...

Aan de hand van concrete voorbeelden worden twee problemen in de Nederlandse geschiedschrijving besproken. Het eerste probleem is plagiaat en andere vormen van wetenschappelijk wangedrag. Het tweede probleem is het vergrijsde beeld van de Tweede Wereldoorlog, waarbij het verschil tussen dader en slachtoffer wordt verkleind of genivelleerd. Het werk van de journalist en historicus Ad van Liempt dient als case study.

‘Juist om het kaf van het koren te kunnen scheiden, juist in deze herdenking...

Gerrit Lotgering werd geboren in Amsterdam in 1844 in een arm timmermansgezin. Toen hij tien jaar was moest hij zelf werk zoeken. Na een aantal mislukte baantjes vertrok hij vier jaar later als kinderemigrant naar Zuid-Afrika. Hij was een van de bijna vierhonderd kinderen die in deze jaren via de Commissie ter Overzending van Jongelieden als Dienstboden naar Kaap de Goede Hoop naar Zuid-Afrika werden overgevaren, als bijdrage tot de armoedebestrijding in Nederland. Ze kregen kleding, beddengo...

Constantijn Huygens jr. schreef in de zeventiende eeuw een dagboek dat een gedetailleerd beeld geeft van zijn leven in Nederland en Engeland in de late Gouden Eeuw. Hij was secretaris van stadhouder-koning Willem III. Huygens wist als geen ander wat er omging in de kring van het hof en hij was een ooggetuige van twee oorlogen met Frankrijk. Hij schreef in zijn dagboek ook veel over kunst, boeken en wetenschappen. De regelmaat van zijn geheime dagboek weerspiegelt een nieuw tijdsbesef en een t...

Ad de Jonge (1919-2002) werd als politiek geëngageerd student vrijwel meteen na de meidagen van 1940 actief in het verzet. Al in maart 1941 werd hij in de woning van zijn moeder in Den Haag gearresteerd. De rest van de oorlog legde hij een zwerftocht af door een reeks Duitse gevangenissen en concentratiekampen, waaronder Natzweiler in de Elzas. De Duitse capitulatie kwam voor hem net op tijd. Na 1945 was hij werkzaam bij het partijsecretariaat van de Partij van de Arbeid in Amsterdam. Begin ...

George Hendrik Breitner (1857-1923) was een van de meest succesvolle schilders van zijn tijd. Hij is vooral bekend geworden door zijn schilderijen van stadsgezichten met passanten en bouwputten, van meisjes in kimono en van huzaren te paard. Veel minder bekend is dat Breitner ook veel katten heeft vereeuwigd in zijn tekeningen, foto’s en schilderijen. Hij stond bekend als een kattenliefhebber en er liepen dan ook altijd katten rond in zijn huis en atelier. De mooiste verbeeldingen van katte...

In 1936 besloot een jonge zeeman uit Den Helder om zich naar Spanje te reizen en zich aan te sluiten bij de Internationale Brigades. Cor Dekker streed daar ruim een jaar tegen de fascistische troepen van generaal Franco. Hij overleefde beschietingen en bombardementen en was getuige van vele gruwelen van de Spaanse Burgeroorlog.

Na zijn terugkeer in 1938 beschreef hij zijn avontuurlijke lotgevallen en gaf deze uit in twee brochures, die hij zelf verkocht, en waarvan slechts één exemplaar bew...

Spijt komt altijd te laat. Nu wordt alom betreurd dat in de 20ste eeuw in tal van Amsterdamse buurten kaalslag heeft plaatsgevonden. Veel fraaie, monumentale gebouwen zijn afgebroken. Het oude centrum is inmiddels wat beter beschermd: in 1999 werd het een beschermd stadsgezicht en in 2010 Werelderfgoed. Maar in de omringende buurten klinken nog steeds de doffe dreunen van de sloopkogel. In sommige wijken binnen de 19de-eeuwse gordel en de Ring ’20-‘40 is al bijna de helft van de historisc...