Voor Hannah Arendt was politiek denken (want zo noemde zij haar denken zelf) vríj denken, zonder enig religieus, moreel of historisch houvast – en ze besefte terdege dat dit even bevrijdend als gewaagd was. In Denken zonder leuning zijn een aantal grote essays opgenomen – groot in omvang, maar vooral in hun benadering van de onderwerpen die ze aansnijdt, of ze nu schrijft over Karl Marx en zijn plaats in het westerse denken, over cultuur en politiek, over democratie, of over verbeeldings...

De beslissende gebeurtenis van het twintigste-eeuwse Europa – de uitroeiing van miljoenen Joden – is herdacht, geïnstitutionaliseerd en verankerd in ons collectieve bewustzijn. Maar in deze genuanceerde en scherpzinnige nieuwe geschiedenis betoogt Dan Stone, hoogleraar moderne geschiedenis en directeur van het Holocaust Research Institute, dat de ware dimensie van de door de nazi’s aangerichte verschrikking in onze huidige herdenkingscultuur onbedoeld terzijde wordt geschoven. Dit is d...

Het klassieke liberalisme verkeert in een staat van crisis. Dat dit systeem, dat is gebaseerd op fundamentele beginselen van gelijkheid en de rechtsstaat en dat de rechten van individuen om hun eigen vormen van geluk na te streven benadrukt, niet altijd zijn eigen idealen waarmaakte, is geen geheim. In het Westen werd aan veel mensen gelijkheid voor de wet ontzegd. Wie meetelde als volwaardig mens met universele rechten werd eeuwenlang betwist, en pas recent is deze omissie gerepareerd.

De pr...

In 'Doorbreek de cirkel' beschrijft Arend Ardon dat de meeste managers tegenwoordig veel kennis hebben over verandermanagement, maar het toch in de praktijk nogal eens spaak loopt. Dat komt omdat onze kennis maar zeer beperkt ons handelen stuurt. Zonder dat we het weten hebben wij aannames over onze medewerkers die ons juist in de problemen brengen. En onbewust vertonen we gedrag waarmee we initiatief en verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers ondermijnen. Om de taaie situaties die hierui...

In 'Ik moet u echt iets zeggen' komen ogenschijnlijk gewone mannen en vrouwen aan het woord die reden genoeg hebben om het leven niet altijd als een feest te omarmen. Wat aanvankelijk een doodgewone situatie lijkt mondt uit in de naakte waarheid, soms subtiel onthuld, soms als een mokerslag uitgedeeld: een vrouw meldt aan de ontbijt tafel achteloos en totaal onverwacht dat ze wil scheiden, een andere vrouw neemt wraak op haar bedillerige echtgenoot door de erfenis van zijn moeder een rol te l...

Haruki Murakami heeft veel onderwerpen aangestipt in zijn lange carrière, maar één thema liet hij tot nu toe onaangeroerd: zijn vader. Twintig jaar lang hadden vader en zoon Murakami geen contact met elkaar; pas kort voordat zijn vader stierf, heeft de schrijver hun band kunnen herstellen.

In dit korte autobiografische verhaal stipt Murakami een paar schijnbaar terloopse herinneringen aan die hem bij nader inzien een diep gevoel van verbondenheid met zijn vader verschaffen. Diens verhalen ...

Deze verhaaltjes zijn van mijn land. Ik ben in Suriname geboren. Het land van de eeuwige zonneschijn. A. de Kom.Met bovenstaande woorden opent Anton de Kom zijn Anangsieh tories, zijn verhalen over de slimme, gewiekste spin die bekend is in de Surinaamse en West-Afrikaanse volkscultuur. De Kom, die in 1933 door de koloniale regering uit Suriname werd verbannen, gaf zijn eigen draai aan deze verhalen en vertelde ze aan zijn kinderen: over Asihmah de Bloeddrinker, Purperhard en de Rode Mier, en...

In 1976 brak in de chimpanseekolonie in Burgers’ Zoo in Arnhem een langdurige machtsstrijd uit tussen de drie sterkste mannen: Luit, Yeroen en Nikki. Frans de Waals onderzoek van dit conflict was uniek in zijn nauwkeurigheid en uitvoerigheid.

De Waal observeerde niet alleen, hij interpreteerde ook het gedrag van de chimpansees in termen van ‘menselijke’ emoties en drijfveren. Mede daardoor krijgt de machtsstrijd tussen deze mensapen de dramatische allure van een shakespeareaanse traged...

In ‘Vijf vrolijke verhalen’ verkent en verfrist Adriaan van Dis de thema’s die hem blijven bezighouden: de omgang met vluchtelingen zoals we die kennen uit ‘De wandelaar’; de rol van een goedwillende Europeaan, reizend door een conflictgebied in de Hoorn van Afrika; en de wanen van een door oorlogsherinneringen geplaagde vader. Ook bezingt hij het kustdorp van zijn jeugd – de plaats waar voor hem alles begon. Er wordt met een excentrieke dame in de tijd gereisd. Vijf keer wordt de...

Victor E. van Vriesland (1892-1974) wilde bovenal een dichter zijn, maar groeide na de Tweede Wereldoorlog uit tot ‘het geweten van de Nederlandse letterkunde’ en zelfs tv-persoonlijkheid. De poëzie bleef hij niettemin beschouwen als de kern van zijn bestaan. Al sinds de jaren dertig van de vorige eeuw was hij een veelbesproken, ongrijpbare figuur, een aristocratische bohemien, een bon vivant, die zichzelf ooit eens omschreef als een ‘opgewekte pessimist’. In zijn poëzie was hij vaa...