De recente uitbraak van het coronavirus in China en de wereldwijde verspreiding ervan heeft de mensheid momenteel in haar greep. Iedereen ervaart de gevolgen van de pandemie aan den lijve, doordat hij ziek wordt, doordat naasten erdoor worden geraakt, en omdat de bewegingsvrijheid wordt ingeperkt. Het dagelijks leven staat geheel in het teken van een minuscuul virus waar we geen grip op lijken te krijgen. Met grote maatschappelijke en economische gevolgen.

Wat kunnen we leren van eerdere epi...

Voor iedereen die Nederlands spreekt en makkelijk Engels leest, maar wiens schoolfrans en -duits diep zijn weggezakt is Zeven talen in zeven dagen hét boek. Taalvirtuoos Gaston Dorren biedt in dit boek wat de titel belooft: toegang tot teksten in het Italiaans, Spaans, Portugees, Deens, Noors, Zweeds en Fries, in een week tijd. Na een week ontsluiten zich, door middel van een strikt programma, voorheen onleesbaar geachte teksten in al die talen. Op dag 1: algemene tips en trucs. Na...

Elke samenleving in elke tijd kent vormen van omgaan met het verleden. In de geschiedenis zoeken we naar antwoorden op de vragen wie we zijn en hoe we zo zijn geworden. Geschiedenis groeide in de negentiende eeuw uit tot een wetenschappelijke discipline. Nieuw was het vak niet, al in de Griekse oudheid waren er geschiedschrijvers. In het Elementaire Deeltje Geschiedenis maakt Chiel van den Akker duidelijk wat iedereen over geschiedenis zou moeten weten. Dit doet hij in zeven thema’s aan de ...

‘Goldschmidt-variaties’ worden ze wel genoemd, de essays van Tijs Goldschmidt, waarin niets is wat het lijkt, en waarin cultuur en evolutie altijd meer met elkaar te maken hebben dan je op het eerste gezicht vermoedt. In een essay over digitalisering van teksten zoekt hij naar parallellen tussen het kopiëren van DNA en het steeds nauwkeuriger kopiëren en sneller verspreiden van teksten (‘culturele evolutie’). Daarnaast zet hij de biologische betekenis uiteen van, onder veel meer, de...

‘2 Januari 1668: Francisco van Bengale, slaaf van onderkoopman Jan Grootstadt, verhangt zich.’

Francisco was een van de velen die de dood verkozen boven een ondraaglijk slavenbestaan in Nederlands Oost-Indië.

Van de beginjaren van de voc tot aan het einde van de kolonie volgt Baay het spoor van de mensenhandel in de Nederlandse koloniën in de Oost. De koloniale slavernij nam er vele vormen aan: er waren huisslaven, kindslaven, seksslaven, ambachtsslaven, maar ook slaven op de plantages ...

De Bijbel is een van de invloedrijkste boeken ter wereld. Het Oude en Nieuwe Testament fascineren en inspireren tot op heden mensen in synagogen en kerken, maar zeker ook daarbuiten.

Dit Elementaire Deeltje beschrijft de Bijbel als een historische, religieuze en culturele brontekst van de westerse beschaving. Het gaat in op de ontstaansgeschiedenis, op de soms verwarrende structuur van de Bijbelboeken en op Bijbelvertalingen uit het heden en verleden. Het behandelt de belangrijkste verhalen ...

Een aforisme van Heraclitus, ‘De Natuur houdt ervan

zich te verbergen’, houdt de westerse filosofie al bijna

vijfentwintig eeuwen bezig. De Franse filosoof Pierre

Hadot schreef in 2004 een geschiedenis van de westerse

filosofie in het perspectief van dit aforisme en het

beeld van de sluier van Isis. Moet de mens zich heer en

meester maken van de natuur, of kan niemand de sluier

van de geheimen van de natuur oplichten, behalve

de dichter en de kunstenaar?

Pierre Hadot neemt de lezer mee op...

Toen Columbus bij toeval Amerika had ontdekt, bleef er

een belangrijke vraag over: was het mogelijk om via een

westerse doorvaart Indië te bereiken? Met steun van de

Spaanse koning rustte de Portugees Ferdinand Magellaan

in 1519 een konvooi van vijf schepen uit. Daarmee

wilde hij proberen langs een zuidelijke route in de Grote

Oceaan terecht te komen. De opzet slaagde – ten koste

van vier schepen en vele manschappen.

Na het bereiken van de Indische archipel zou ook

Magellaan omkomen. In ee...

Is het feminisme een denkrichting, een levenshouding, een emancipatiebeweging, een tegencultuur, of alles tegelijk? In dit Elementair Deeltje beschrijft historica Els Kloek de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Van de middeleeuwse ‘strijd om de broek’ tot de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. En van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo. Een geschiedenis die voert langs ver...

Volgens velen is Plato de belangrijkste filosoof aller tijden. Hij werd geboren in een rijke familie in Athene. Als tiener bezocht hij lezingen van rondtrekkende filosofen en wilde hij dichter worden. Hij besloot om de politiek in te gaan, maar haakte gedesillusioneerd af toen zijn leraar Socrates ter dood werd veroordeeld. Plato werd zelf leraar en stichtte een filosofische school die hij de Akademie noemde. En hij probeerde op Sicilië de tiran van Syracuse een politiek systeem te laten doo...