'Make America great again!', 'terug naar de VOC-mentaliteit!'. Vooral in populistische kringen wordt hunkerend verwezen naar tijden waarin alles zo goed was. Hierbij wordt echter niet verwezen naar een feitelijk historisch, maar naar een 'utopisch' verleden. Een utopisch beeld van het verleden, met weglating of manipulatie van onwelgevallige feiten. Op die manier wordt het verleden maakbaar en wendbaar. Is het wendbaar gemaakte verleden een vluchtweg uit een wereld die te open en te onzeker i...

Wat hebben we nodig om ons leven als zinvol te kunnen ervaren? In 'Stiefkind van de rede' staat de samenhang tussen menselijke zingeving en traditie centraal. Peter Abspoel laat zien hoe gemakkelijk er een kloof ontstaat tussen wat we echt nodig hebben en wat we denken nodig te hebben.

In het moderne westerse denken is het geloof in de rede en de vooruitgang over het algemeen de norm. We zijn geneigd traditie te zien in eenvoudige en nostalgische beelden en vooruitgang te denken als de afsta...

Vertaald door Piet Gerbrandy

Ingeleid en toegelicht door Piet Gerbrandy en Guusje van der Meij

De eerste helft van de twaalfde eeuw was een periode van ongebreidelde creativiteit. In Tours aan de Loire schreef Bernard Silvestris een verbluffend werk, waarin vrolijke poëzie en filosofische dialogen gecombineerd zijn om een wonderlijk verhaal te vertellen over het ontstaan van het universum en de constructie van de mens, een schepsel dat even breekbaar als inventief is. Bernard baseerde zich o...

Wat drijft je, wat beweegt je, bij wat je doet, bij de manier waarop je leeft? Zulke vragen zijn niet zo eenvoudig te beantwoorden, maar ze raken wel de kern van ons leven. Vaak genoeg hebben onze diepste drijfveren te maken met achterliggende emoties, zoals angst, liefde, geloof of vertwijfeling. Over elk van deze vier ‘drijfveren’ schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard een heel boek, soms zelfs meerdere.

Aan de hand van Kierkegaards ideeën brengt Andries Visser op een eenvoudige...

Elke fatsoenlijke samenleving respecteert algemene mensenrechten, zoals onder andere vastgelegd in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. Maar waar ligt de bakermat van het idee dat de mens grondrechten heeft en waar werden ze voor het eerst nader gespecificeerd?

In de christelijke wereld werd eeuw na eeuw geleerd dat ze te vinden zijn in de Bijbel, met Jezus als woordvoerder. In meer seculiere kring worden vooral de verlichtingsdenkers als voornaamste inspiratiebron gezien, me...

Is er leven na de dood? Steeds meer mensen in onze moderne westerse cultuur denken van niet. We leven maar één keer en zijn zo in het ‘you only live once’-tijdperk beland. Maar als alles eindigt in het grote Niets, heeft ons leven dan nog wel zin? Is het beste dan maar: zoveel mogelijk genieten en maakt dat ons leven dan toch nog de moeite waard?

In dit boek onderzoeken we de angst voor de dood en hoe die de afgelopen eeuwen is geëvolueerd. We bekijken hoe denkers, dichters, schrijver...

In zijn elfde redevoering gaat Dio van Prusa, de grootste Griekse redenaar van zijn tijd (eerste eeuw n.Chr.), regelrecht in tegen alles wat Homerus ons over de Trojaanse oorlog vertelt. Als een aanklager gaat hij de grote dichter verbaal te lijf: de Trojaanse oorlog zoals we die kennen berust op Homerische leugens. De redenaar zal het publiek, met Homerus in de hand, wel eens duidelijk maken hoe het nu echt zit. Want waarom beschrijft Homerus de val van Troje niet? En waarom laat hij de scha...

Pjoki Teer schrijft problemen op ballonnen, prikt ze door, dan zijn ze opgelost. Is dat een oplossing? Wanneer niet en wanneer wel? Boy sorteert mensen? Kan dat? Mag dat? Wie was de oudste vragensteller? Wat zijn jouw eigen ontdekkingen? Hoe zie jij de dood? Een leerlingenboek met een kloeke handleiding.

Dit boek kan beschouwd worden als een vervolg op ´Klein maar dapper´ : verhalen en opdrachten om met kinderen (vanaf 10 jaar) te filosoferen. De verhalen vertonen een doorlopende lijn. Het b...

Jan Amos Comenius, grondlegger van de pedagogiek, heeft ook naam gemaakt als theoloog, filosoof en diplomaat. In alles wat hij deed, streefde hij onvermoeibaar naar het verbeteren van de menselijkheid van de mensheid.

Comenius, in 1592 in Tsjechië geboren, leefde ten gevolge van onderdrukking en oorlogsgeweld als een opgejaagde vluchteling in verschillende landen in Europa. In de laatste veertien jaar van zijn leven, tot zijn dood in 1670, woonde hij in Amsterdam. Hij schreef er boeken en ma...

"Wie anders voedt ook nu de hele wereld dan Hij die uit een paar korrels hele oogsten schept?" De vraag is afkomstig uit de eerste verhandeling in deze bundel en vormt de afsluiting van een plechtige inleiding op een prachtige toespraak van Augustinus (354-430). De bisschop van het Noord-Afrikaanse Hippo Regius geeft daarin een zorgvuldige toelichting op een bekend verhaal uit het evangelie volgens Johannes (6,1-14). De evangelieschrijver bericht ons daarin over een wonderbaarlijk teken van J...