Bij verschijning in 1967 veroorzaakte De ss’ers een storm van verontwaardiging. Velen vonden het boek, waarin acht voormalige ss’ers vrijuit het woord voeren, verschrikkelijk of zelfs fascistisch: ‘een gevaar voor de volksgezondheid’ en ‘een aanzet tot antisemitisch geweld’. Anderen vonden het juist zeer indrukwekkend: ‘een ontluisterend portret van onmensen’, en ‘een noodzakelijk onderzoek van de motieven die destijds landgenoten hadden om zich bij de bruine hordes aan te s...

Vier mannen spelen domino. Een eindeloos lijkende warme middag lang. Onder de tamarindeboom naast het krot van taxichauffeur Boeboe Fiel, vanwaar je het mooie nieuwe huis van de gerechtsdeurwaarder Manchi Sanantonio kunt zien liggen. De twee andere spelers zijn Chamon Nicolas, een huisjesmelker, en Juanchi Pau, de idealist van het gezelschap. De mannen zijn dat zo gewoon, maar die zondag ontwikkelt hun spel zich catastrofaal. Uit de achtergronden van de dominospelers komt een beeld van het le...

In de jaren zestig en zeventig leefde

Hermans zich uit in vele genres. Het sadistische

universum uit 1964 is een vinnige essaybundel,

waarin hij zijn briljante borrelende

geest op veel onderwerpen en personen

loslaat.

Machines in bikini, een verhandeling over

stroomlijn en techniek, verscheen in 1974

als gelegenheidsuitgave. Als bibliofiele

editie verscheen in 1976 de verzameling

aforismen Dinky toys, en van een heel ander

kaliber was de in de vermomming van

de jezuïetenpater Anastase Prudhomme

geschreven tekst Annum Veritatis uit 19...

Journalistiek is verworden tot een ordinaire nieuwsfabriek, waar kijkcijfers, lezersaantallen, advertentie-inkomsten en winstgevendheid gelden als onbetwiste graadmeters voor succes. De bedoeling is om burgers permanent gebiologeerd te houden met spectaculaire, vermakelijke of anderszins aandachttrekkende berichten, niet om inzicht te kweken in de wereld om ons heen. Van genociden in Afghanistan tot de nieuwste haardracht van Gordon: alles wordt zonder enige maatstaf van publiek belang de eth...

Na de kloeke satirische ‘universiteitsromans’ Onder professoren en Uit talloos veel miljoenen duurde het zes jaar voor er een nieuwe roman van Willem Frederik Hermans verscheen. Een heilige van de horlogerie (1987) vertelt het verhaal van klokkenmaker/filosoof Constantin Brueghel, die heimelijk verliefd is op de Amerikaanse actrice Louise Brooks. Twee jaar later kwam de omvangrijke en fascinerende roman Au pair, ‘de beste sinds Nooit meer slapen’ (Trouw), waarin vooral de verhouding t...

Orgelman verhaalt de wonderlijke wedergeboorte van een door Hitler vernietigd kunstenaar: Felix Nussbaum. Was zijn bestaan als balling vanaf 1933 moeilijk, aan het eind van de oorlog werd het tot op de grond verschroeid. Evenmin als zijn vrouw Felka Platek keerde Nussbaum terug van het laatste transport naar het Oosten vanuit de Mechelse Dossinkazerne; niks restte van zijn schilderijen en zijn grote faam in het Berlijnse interbellum.

En toch: een halve eeuw later heeft zijn geboortestad ...

De liefde tussenmens en kat

Relikwieën en documenten

Het boek der boeken, bij uitstek

Mondelinge mededelingen

Door gevaarlijke gekken omringd

'Door gevaarlijke gekken omringd [heb ik]met minstens evenveel genoegen gelezen als alle andere essaybundels van Hermans, instemmend knikkend bij wat hij zegt over Du Perron, Ter Braak en Bertolucci, en vaak in een schaterlach uitbarstend bij leuke grapjes, woordspelingen, treffende vondsten en verrassendemetaforen.' - Maarten 't Hart, NRC Handelsblad

Over ...

Hallucinaties worden meestal verbonden met waanzin, maar wanen en vertekeningen komen verrassend vaak voor in ons leven; van de geometrische vormen die we zien als we in onze ogen wrijven en de complexe patronen die horen bij de voortekenen van migraine tot de overweldigende beelden in onze dromen. En dan zijn er nog de hallucinaties die voortkomen uit zinsbegoocheling of ontstaan door vergiftiging of hersenstoornissen, zoals de ziekte van Parkinson en het syndroom van Charles Bonnet. Putten...

Deel 15 van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans bevat De schrijfmachine mijmert gekkepraat, Wittgenstein, Gitaarvissen en banjoklokken en MalleHugo.

In Wittgenstein uit 1990 staat alles wat Hermans tot op dat moment over deze Oostenrijkse filosoof had gepubliceerd. Waarom Hermans over Wittgenstein schreef formuleerde hij in 1965 in een brief aan Rudy Kousbroek: ‘... niet alleen omdat ik een en ander aan W. te danken heb, maar ook om duidelijk te maken dat mijn uitgangspunt een...