Het bijbelboek Hooglied gaat over de romantische, soms zelfs erotische liefde tussen een hij en een zij, een bruidegom en een bruid. Die hij en die zij zijn in de loop van de eeuwen op verschillende manieren geïnterpreteerd. Zo kunnen ze verwijzen naar God en de ziel. Ze kunnen ook verwijzen naar Gods volk en God zoals feministische theologen suggereren. Gregorius de Grote (ca. 540-604) legt de bruidegom en de bruid uit als Christus en de kerk. Hij doet dat in zijn commentaar op Hooglied. Va...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

Het Woord van God: de basis van het hele geloofsdenken van alle christenen? Nog niet zo heel lang geleden sprak dat vanzelf. Of je nu in de lijn van de roomskatholieke theologie zat, of dat je de koers van de Reformatie volgde. En in een evangelicale dogmatiek was dat niet anders.Zo vanzelfsprekend is dat nu niet meer. Oudere visies, zoals de 'mechanische' inspiratieleer, hebben hun gezag verloren. Het fundamentalisme, ongeveer een eeuw oud, is voorwerp geworden van hernieuwde bezinning, ook ...

Twaalf namen van de stammen van Israël, twaalf poorten van de stad van God. Twaalf namen van de apostelen van het Lam, twaalf fundamenten van het nieuwe Jeruzalem. Zij had de glorie van God.Twaalf delen van de Evangelisch Dogmatische reeks, eindigend bij God Zelf. De schrijver voert ons in dit afsluitende deel naar de eigenlijke Godsleer, de theologia propria. En dat kan en wil hij uiteraard niet doen zonder de wijsgerige voorvragen (prolegomena), zowel intern als extern, te behandelen. Is d...

Hoe zou een weldenkend mens — een academicus, een intellectueel — nog kunnen geloven? Marcel Barnard zocht een antwoord op die vraag. Hij is bij zijn zoektocht bij zichzelf gebleven. Nergens anders immers kan de uitspraak ‘ik geloof’ opkomen. Hij zoekt woorden die een glimp opvangen van wat aan het kennen ontsnapt, taal die even een onzienlijk licht laat oplichten. Maar de woorden en de taal kunnen die glimp en dat licht niet vasthouden, ze ontsnappen op hetzelfde moment ook weer. Zo ...

Hoe kun je weten uit hoeveel zuiver goud een gouden ring bestaat? Daarvoor gebruik je een toetssteen. Via verschillende methodes is te achterhalen wat de kwaliteit van het goud is en of het wel echt om goud gaat. Vervolgens is het niet moeilijk meer om de waarde van zo'n ring te berekenen.

Wat bij goud nodig is, is voor het persoonlijk geloofsleven nog meer nodig. Is jouw geloof echt of niet? Hoe weet je dat? Gebruik je daarvoor een toetssteen? Ds. Theodorus Van der Groe (1705-1784) schreef h...

De Apologie aan Willem van Saint-Thierry is het eerste grote publiekswerk van Bernardus. Zijn voorgaande traktaten zijn nog zuiver monastieke geschriften bestemd voor de 'inner circle', de communiteit van Clairvaux en haar eerste dochterhuizen. Met dit geschrift breekt Bernardus de grenzen van het klooster open om zich te richten tot een ruimer lezerspubliek. Hierdoor wordt hij de eerste publicerende cisterciënzer uit de geschiedenis. Meteen een voltreffer: de strijdlustige auteur gooit een ...

Omstreeks 1075 werd in de buurt van Luik een man geboren die brede nieuwe horizonten zou openen voor de spiritualiteit van het Westen: Willem van Saint-Thierry. Deze erudiete monnik, eerst benedictijn en later cisterciënzer, kwam als een der eersten naar buiten met zijn affectieve en subjectieve beleving van de Godsrelatie, gevat in een rijk literair oeuvre dat uitdrukking wilde geven aan de cruciale band tussen geloof en beleving. Willem kon geen genoegen nemen met een agnostisch spreken ov...

Er loopt een gouden draad door de mensheidsgeschiedenis. Op de 'reis langs de mysteriën' neemt Jacob Slavenburg de lezer mee naar een deels verborgen geschiedenis die vaak in het geheim werd doorgegeven van ingewijde tot ingewijde. Wat was het mysterie van de heilige bruiloft? Wat vond er plaats tijdens de rituelen van Isis? Wat gebeurde er in de mysteriën van Orpheus, Demeter en Mithras? Welk geheim droeg Maria Magdalena met zich mee? Wie was Hermes Trismegistus en wat betekende de hermeti...