Wat bezielde de Russische tsaar Peter I (1672-1725) om aan de rand van het land, ver weg van het kloppend hart van Rusland en de oude hoofdstad Moskou, in een nog maar pas op de Zweden veroverd moerasgebied een stad uit de grond te stampen? Zonder verbindingswegen, zonder infrastructuur, zonder bouwmateriaal en zonder voedsel voor de werkmannen. Letterlijk uit het niets. Voor zijn tijdgenoten leek het een waanzinnige onderneming, maar het plan slaagde. In minder dan een eeuw verrees ver weg v...

In 1818 wordt onder de bezielende leiding van Johannes van den Bosch de Maatschappij van Weldadigheid opgericht. In Drenthe sticht hij verschillende koloniën, waar arme landgenoten de kans wordt geboden om door landarbeid een beter bestaan op te bouwen. De kolonisten worden er verplicht om in de koloniewinkels met eigen papieren en metalen huismunten te betalen. Inmiddels zijn de Koloniën van Weldadigheid Unesco Werelderfgoed.

Op meeslepende wijze vertelt Wiebe Nijlunsing hoe het stelsel va...

Marten Douwes Teenstra maakte in zijn tijd naam in de koloniën en als schrijver. Door zijn reizen, eerst in ‘de Oost’, later in ‘de West’ werd hij één van de eerste voorstanders van afschaffing slavernij (abolitionist). Nog vóór Max Havelaar (1860) en De hut van oom Tom (1852) verschenen, veroordeelde Marten al de barbaarse behandeling van de slaafgemaakten in Zuid Afrika, Java en Suriname. Het werd hem niet in dank afgenomen en leverde hem een ‘functie elders’ op.

Met zijn f...

In 2022 verblijft Arnon Grunberg op uitnodiging van de Rijksuniversiteit Groningen en Het Drentse Landschap een week op de buitenplaats Overcingel in Drenthe. Vlak voor dit stadspaleis zal worden omgebouwd tot woning en B&B mag Grunberg nog even de geuren van het verleden opsnuiven, samen met de laatste bewoner van Overcingel, kat Marcus.

Omgang met het aristocratische verleden is omgang met klassenverschillen, met onvermijdelijke mythologisering, met morele vraagstukken; vanuit het heden lij...

Flatportret: kantelpunt in de geschiedenis van Delfzijl

De recent afgebroken Vennenflat (1969) aan de kust van Delfzijl was bij uitstek het symbool van de vooruitgang in de jaren '60 van de vorige eeuw. Het was een tijdgeest waarin de overheid de nadruk legde op een centraal maakbare samenleving. De bouw en de afbraak van de Vennenflat markeren een kantelpunt in de geschiedenis. Een voorbeeld van hoe stads- en gebiedsontwikkeling Nederland ingrijpend veranderde en verandert. Dit boek vertelt...

Geschiedenis honderden bedrijven van 21 dorpen verzameld in Bedrijvenboek De Marne

Vanaf 1800 tot 2018; met veel foto’s en duidelijke plattegronden

Ruim 10 jaar werkte de Vereniging Historische Kring De Marne aan het Bedrijvenboek van de voormalige gemeente De Marne. In het boek wordt de veelkleurige geschiedenis beschreven van de vele bedrijven en bedrijfjes die vanaf plm. 1800 / 1850 tot 2018 in de 21 woonkernen actief waren en zijn. Geillustreerd met honderden foto’s, luchtopnames en...

Vierde, sterk herziene en uitgebreide druk.

Heeft Groningen iets met het slavernijverleden? Dat was de vraag die bij velen opkwam toen in 2016 de eerste druk van dit boek verscheen. Deze publicatie maakte ondubbelzinnig duidelijk dat veel in de stad en provincie herinnert aan een koloniaal verleden, waarvan slavernij onmiskenbaar deel uitmaakte. Inmiddels is de aandacht voor deze keerzijde van het nationale en regionale verleden flink toegenomen. Dit geldt ook voor de (slaven)handel en slaver...

UTRECHT, MIJN STAD, MIJN MUZE

Auteurs: Willem Hendrik Gispen en Jeroen Hermkens;

Twee levens en twee uitdrukkingswijzen over één stad. Voor beiden betekent Utrecht inspiratie en creativiteit. In dit boek reageert niet de een op de ander, niet het woord op het beeld of het beeld op het woord. Het zijn in feite twee niet-synchrone wandelingen door dezelfde stad. Zij geven elk op hun eigen wijze expressie aan de stad die hen als gegoten zit: Utrecht.

Willem Hendrik Gispen (1943), van huis uit ...

‘Dit kint hiet Willem’ staat er op het briefje dat vastgespeld zat op de luier van een vondeling die eind vijftiende eeuw het Heilige Geesthuis in Leiden werd binnengebracht. Dit Heilige Geesthuis begon als een opvanghuis voor vondelingen maar bood op den duur onderdak aan arme weeskinderen en talloze aan hun lot overgelaten zwerfkinderen (zogenoemde ‘houkinderen’). In de Gouden Eeuw herbergde het grote gebouw aan de Hooglandse Kerkgracht vooral honderden immigrantenkinderen, van wie ...

De verhalen in dit boek werden in ca. 1780 geschreven door schipper Leendert Buijsertszoon van der Plas. Van der Plas doet verslag van twee reizen ter visserij: een reis met de vleet, waarmee de zeelui op haring vissen, en een reis met het schrobnet, om andere vis te vangen. De eerste reis voert naar de kust van Engeland, op de tweede reis blijven ze onder de Hollandse kust. De twee verhalen spelen zich af in de achttiende eeuw, de tijd van de vroege bomschuiten.

De vissers maken allerlei avon...