Jona Lendering vertelt in 'Xerxes in Griekenland' het verhaal van een grote historische confrontatie: de Perzische Oorlog. In het Oosten woonden arrogante despoten en onderdrukte volkeren, in het Westen leefde de ware vrijheid. Dat de Grieken 2500 jaar geleden de Perzen versloegen, redde de westerse beschaving. Dit geschiedbeeld was in de twintigste eeuw dood en begraven, maar is ten tijde van de Amerikaanse invasie van Irak als een zombie teruggekeerd. Jona Lendering beschrijft in 'Xerxes in...

In 'De gouden eeuw van de Romeinen in de Lage Landen' beschrijft Tom Buijtendorp de bloeiperiode van Germania Inferior. Na een zware crisis beloofde keizer Hadrianus een gouden eeuw die daadwerkelijk volgde. Gedreven door nieuwe ontdekkingen duikt Tom Buijtendorp in deze intrigerende periode en vergeet niet de rauwe kantjes. Als voorbeeld neemt hij de lezer mee door de Lage Landen, inclusief nog nauwelijks bekende plekken waar de Romeinse bloei tot leven komt: in een welvarend Limburg, graanr...

Ze is een van de meest fascinerende vrouwelijke heersers uit de oudheid: Cleopatra Selene II (40 v.Chr.-ca. 5 n.Chr.), een van de drie kinderen en de enige dochter van Cleopatra en Marcus Antonius. Ze kwam ter wereld als een Egyptische prinses. Nadat Cleopatra en Marcus Antonius verslagen werden in de Slag bij Actium in 31 v.Chr., werd ze als gevangene naar Rome gebracht. Daar groeide ze op in het gezin van Octavia, de zus van de latere keizer Augustus, tevens de ex-vrouw van haar vader. Cleo...

In ‘De pretoriaanse garde’ beschrijft Guy de la Bédoyère de geschiedenis van de in 27 v.Chr. opgerichte keizerlijke lijfwacht, die belast was met de bescherming van de zowel de keizer als zijn familie. Door de eeuwen heen bleken de leden niet alleen beschermers en handhavers, maar ook belangrijke politieke spelers. Keizers aan wie ze loyaal waren, maakten ze groot, en keizers die hen niet bevielen, brachten ze meedogenloos ten val, onder wie Caligula, Nero en Pertinax. De macht van de g...

In Bedrieglijk echt beschrijft Jona Lendering de wedloop tussen wetenschap en vervalsers in de papyrologie. Veel romantischer dan papyrologie kan wetenschap niet zijn. In een ver land ontdekt iemand een antieke boekrol of wat snippers papyrus en ineens is daar een lang vergeten tekst. Vaak komen de papyri echter van de zwarte markt, zoals het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat enkele jaren geleden veel publiciteit trok. Hoewel binnen enkele dagen vaststond dat het ging om een vervalsing, e...

De bekende historicus Philip Matyszak heeft een eregalerij gemaakt van alle ‘Vijanden van Rome’: de barbaren die tegen de Romeinen in opstand kwamen.

Tot voor kort werd de Romeinse beschaving per definitie als ‘iets goeds’ gezien. Rome verlichtte met de fakkel van de beschaving de barbaarse duisternis. De Romeinen verspreidden onder meer hun wetten, architectuur en literatuur tot in alle uithoeken van hun rijk. Maar dat ging ten koste van andere culturen.

Philip Matyszak presenteert z...

Forum Hadriani (het huidige Voorburg, genoemd naar keizer Hadrianus) lag aan de noordgrens van het Romeinse Rijk. Het was met Nijmegen de enige nederzetting in Nederland die Romeinse stadsrechten kreeg. In 2021 werd de Nederlandse limes, waar Forum deel van uitmaakt, uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Tom Buijtendorp promoveerde op de vergeten stad Forum Hadriani, waar door het grondwater etensresten, schoenen, wagenwielen en wijnvaten bewaard bleven. Uit de klei doemt het nieuwe mysterie ...

In ‘De vergeten oorlog’ behandelt Jona Lendering de Eerste Punische Oorlog (264-241 v.Chr.). Bij het woord ‘Karthago’ denken we meestal aan Hannibal met zijn olifanten, ergens op een besneeuwde Alpenpas. Het is begrijpelijk dat die gebeurtenis alle aandacht trekt, maar het was slechts één korte operatie in één oorlog, terwijl de Romeinen en Karthagers ruim een eeuw hebben gestreden om de heerschappij in het Middellandse Zeegebied. De Eerste Punische Oorlog was volgens de Griekse g...

In ‘Het wereldrijk van het Tweestromenland’ beschrijft Daan Nijssen de geschiedenis van Mesopotamië in de oudheid. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei. Maar ook deze grootmacht moest in 539 v.Chr. pas op de ...

Het Romeinse rijk mag dan een enorm imperium zijn geweest, het begon toch echt als een onaanzienlijke nederzetting aan een moeras. De auteurs portretteren de mannen en vrouwen die de Romeinse geschiedenis hebben gemaakt. Natuurlijk de machtige consuls, keizers en commandanten van Julius Caesar tot Constantijn, heerseressen als Agrippina en Livia, maar ook de architecten, wetenschappers en kunstenaars. Ze vergeten echter niet de vrouwelijke gladiator, de invloedrijke gifmengster, de slaafgemaa...