Begin 1776 verscheen in Philadelphia het anonieme pamflet Common Sense. De auteur, naar later bleek de Engelsman Thomas Paine (1737-1809), riep hierin de Amerikanen op zich af te scheiden van Engeland. Binnen korte tijd werden 150.000 exemplaren van het pamflet verkocht en een halfjaar later was de Amerikaanse onafhankelijkheid een feit. Kern van Common Sense is de kritiek op het Engelse koningshuis en op de instelling van de monarchie in het algemeen.

Gezond verstand is de eerste Nederlandse...

In de eeuwenlange strijd van onze voorouders tegen het water geldt het droogleggen van de grote Noord-Hollandse meren in de zeventiende eeuw nog altijd als een verbluffend staaltje van technisch vakmanschap en gedurfd ondernemerschap. Deze prestatie wordt doorgaans in verband gebracht met de VOC-mentaliteit van de toenmalige kooplieden die juist in die jaren dankzij een snel uitdijend handelsnetwerk veel kapitaal hadden vergaard. In Lofwaerdighe dijckagies en miserabele polders staan de koste...

In ‘De opstand van Tula’ vertelt Robin Raven het levensverhaal van de slaafgemaakte Tula. Hij werkt jarenlang op de plantage Kenepa (Knip) in het westen van Curacao, die eigendom is van Caspar van Uytrecht. Op 17 augustus 1795 leggen Tula en circa veertig andere slaafgemaakten het werk neer. Daarmee begint de grootste slavenopstand in de geschiedenis van de Nederlandse Antillen.

Tula is de leider. Hij is retorisch sterk en gebruikt de Europese Verlichtingsidealen tegen de plantagebezitter...

Judocus Georgius Boone, geboren in een welstellend Aalsters gezin, maakt op 21-jarige leeftijd als vrijwilliger de Brabantse Omwenteling mee.

Gevlucht naar Frankrijk, wordt hij enkele jaren later officier in het Franse leger. Hij neemt deel aan de campagnes in België, Nederland, Duitsland en Italië. Amper 33 jaar oud, wordt hij zwaar gewond en gaat hij noodgedwongen over van het actieve leger naar het bezettingsleger in Italië. Hij wordt er garnizoenscommandant in verschillende plaatsen t...

Het moderne Nederlandse politieke bestel zou zonder de Bataafse Revolutie van 1795 ondenkbaar zijn. Deze revolutie maakte ons land voor het eerst tot een eenheidsstaat en gaf het een democratisch gekozen parlement, een geschreven grondwet, gewaarborgde individuele rechten en de scheiding van kerk en staat.Dit unieke staatkundige experiment wordt in dit boek in een brede culturele context geplaatst. Het gedachtegoed van de Bataafse revolutionairen komt daarbij vanzelfsprekend uitvoerig aan de ...

De integratie van een genderperspectief in historisch onderzoek heeft gevolgen die verder reiken dan simpelweg de aanvulling van bestaand onderzoek met bijkomende onderzoekssubjecten. Ze vraagt om een fundamentele herbezinning over begrippen die vaak hun betekenis hebben gekregen vanuit een specifieke mannelijke insteek.

Dit nummer van Nieuwe Tijdingen verkent wat een zorgvuldig toegepast genderperspectief concreet oplevert voor het vroegmoderne onderzoek naar uiteenlopende thema’s zoals mi...

Vroegmoderne getuigenverslagen behoren tot de belangrijkste bronnen die we hebben om allerlei verborgen dimensies van het verleden te reconstrueren. Toch lieten historici ze tot voor kort vaak links liggen, omdat ze doorgaans moeilijk te raadplegen en te interpreteren waren voor onderzoekers zonder juridische expertise. Dankzij de ontwikkeling van nieuwe technieken en databanken krijgen we echter steeds beter inzicht in deze bronnen en daarmee ook in het alledaagse leven in de vroegmoderne ti...

Georg Marggrafe (1610-1643) is today hailed as the principal author of an influential account of the natural history of Northern Brazil and as compiler of the first accurate map of the area, which is considered as one of the most elegant products of seventeenth-century Dutch cartography. But initial he had the ambition to become known in astronomy. With the support Johan Maurits van Nassau-Siegen, then governor-general of colonial Dutch Brazil, he built in Recife the first European-style astr...

In de 17de eeuw voer elk jaar een team van commissarissen van de Gelderse Rekenkamer uit Arnhem de Rijn af om de rivier en de oevers te inspecteren. Hun opdracht was om zandbanken aan te winnen voor het Hof van Gelre. Het verpachten van dat extra land leverde geld op voor de schatkist. Daartoe had men in 1603 het Gelders Waterrecht opgesteld waarin het eigendomsrecht van zandbanken staat omschreven.

De verslagen van deze tochten geven inzicht in de kennis van toen. Landmeters Bernard Kempinck...