De belangstelling voor slavernij als onderdeel van de nederlandse koloniale geschiedenis is de afgelopen decennia enorm toegenomen. Instellingen, bedrijven, banken en het Koninklijk Huis laten onderzoek uitvoeren naar hun historische betrokkenheid bij de slavenhandel en slavernij. Bij deze recente onderzoeken bleef de rol van kerk en religie verrassend genoeg vrijwel geheel onbesproken. De kerk was onderdeel van de wereldwijde handelsketens van de West- Indische en Verenigde Oost-Indische Com...

Aan de hand van het verhaal van de slavin Seerie op plantage Sinabo beschrijft Leo Balai de omstandigheden van de slaven in de eerste helft van de 18e eeuw in Suriname. Hoe onmenselijk hard de slaven moesten werken, hoe ze werden gestraft en de rol van het Hof van Politie daarbij. Ook de positie van de meest gezaghebbende slaven, de zogenaamde basya’s (officieren) komt aan de orde. Al bij de inscheping vanuit Afrika met Nederlandse schepen werd hun persoonlijke geschiedenis uitgewist. Zij k...

Terwijl de tijd vervliegt, is ruimte weerbarstig. Dat bleek in het bijzonder in de Reformatietijd van de zestiende en zeventiende eeuw. Toen werd het religieuze landschap weliswaar grondig hertekend, maar ruimtes die van oudsher een sacrale status hadden (zoals kerken, koren en kerkhoven) bleven vaak ononderbroken in gebruik, al dan niet met een andere functie. Deze Nieuwe Tijdingen onderzoeken daarom het (her)gebruik van sacrale ruimtes in tijden van ingrijpende religieuze verandering, een t...

Aan de hand van de stamboom van één boerenfamilie, de familie Hoekstra van Noordoost-Friesland, wordt hier door de eeuwen heen het ‘leven als boer in Friesland’ beschreven. De familie Hoekstra werd me veertig jaar geleden aangereikt, in een versleten reiskoffer, waaruit geboorte-, trouw- en rouwkaarten tevoorschijn kwamen, die verzameld waren door de oudste zus van mijn moeder, door tante Aaf. Haar moeder, zo ook de moeder van mijn moeder, was Akke Pieters Hoekstra. Die familiekaarten b...

For the Military Orders the age of the Reformation was a period of severe crisis in which their very existence was challenged by protestant princes and reformers. Especially in the northern part of Europe the Hospitallers and the Teutonic Order faced serious losses. Religious convictions played an important role, but events were also influenced by processes of state building and the personal ambitions of the orders' leaders on all levels. These and other themes are treated in thirteen contrib...

's Morgens de wind NO en NOtO, steijve koelte en dick weer, staaken 2 reven inde marseijls, maackte klaaransie om onderseijl te gaan met de 6 glazen in devoormiddag. Ligten ons tuijanker en staaken het slip uijt. Gingen onder seijlmet de 8 glazen in de voormiddag, passeerde Vlissinge, schooten 3 schooten.Het zijn de eerste regels uit het scheepsjournaal van de Prins Willem de Vijfdeop 11 december 1751. Het fregatschip begint hier aan zijn tweede slavenreisnaar de kust van West-Afrika en Surin...

Aan de hand van uitvoerig en nieuw bronnenonderzoek beschrijft Paul Estié de geschiedenis van de Hersteld Evangelisch-Luthersen in Amsterdam. Deze begint in 1791 met de afscheiding van een deel van de bestaande Amsterdamse Lutherse gemeente en eindigt in 1836 met de officiële erkenning en ondersteuning van het Hersteld Evangelisch-Luthers Kerkgenootschap door de staat. Als door een vergrootglas biedt dit boek zicht op ruim vier decennia boeiende en soms uiterst bewogen Amsterdamse kerkelijk...

Johan de Witt en Coenraad van Beuningen

Het gebied rond de Oostzee met de aangrenzende Scandinavische landen, de Baltische staten, Rusland en Polen, lijkt tegenwoordig minder belangrijk voor Nederland en de Nederlandse economie. In de 17e eeuw was de verbinding met Noord-Europa echter van vitaal belang voor de Republiek der Nederlanden.

In de loop van de 16e en 17e eeuw ontwikkelde de jonge Republiek der Nederlanden zich tot een economische macht van betekenis met de Amsterdamse stapelmarkt a...

Al eeuwen plaatsen nabestaanden en omwonenden een kruis op de plek waar iemand door geweld om het leven is gekomen. Deze moordkruisen vinden hun oorsprong in het gebruik van de zoenovereenkomst waar de dader soms een kruis moest oprichten op de moordplek. Bij het kruis diende de voorbijganger te bidden voor het zieleheil van het slachtoffer. Veel moordkruisen zijn in de loop der eeuwen verdwenen, maar her en der in Nederland bevinden zich op verschillende locaties nog moordkruisen. Veel van d...