In augustus 1519 verlaten vijf schepen met aan boord

237 mannen de haven van Sevilla. Ze maken deel

uit van een expeditie die werd gefinancierd door de

Spaanse keizer Karel v. Gezagvoerder is Ferdinand

Magellaan, een Portugees. Het doel van de expeditie

is aan te tonen dat de Molukken, belangrijk vanwege

kostbare specerijen, tot Spanje behoorden. De

missie zou drie jaar duren. Geteisterd door stormen,

tegenslag, achterdocht, verraad, wreedheid,

muiterij, honger en wanhoop bevaart de vloot zeeën

die Europeanen nooit eerder hadden gezien....

Stefan Zweig was door toedoen van de Tweede Wereldoorlog

al uit Europa verdreven toen hij een beduimeld

exemplaar in handen kreeg van de Essays van Michel

de Montaigne. Terwijl Hitler de wereld verscheurde

met zijn totalitaire regime en het individu marginaliseerde,

vormde het vrije denken van Montaigne het

laatste grote project van Zweig. Na omzwervingen via

Londen, Bath en New York, vestigde hij zich in 1940 in

Brazilië. De essays van Montaigne hielpen hem in zijn

obsessieve gedachten over...

Annelies Verbeke valt in slaap bij spektakelfilms als Spartacus en Gladiator, maar leest nu en dan wel graag een oude Griekse of Romeinse tekst in verta­ling. In haar Homeruslezing gaat ze na wat ze aan haar opleiding op het gymnasium, met Latijn en Grieks in haar vakkenpakket, heeft overgehouden. Bijvoorbeeld het inzicht dat er destijds ook al ge­klaagd werd over ‘de jeugd van tegenwoordig’. Er is veel veranderd sinds de oudheid, maar ook weer niet. Verbeke staat stil bij de oude gesch...

Algerije, zijn geboorteland, is van blijvende invloed geweest op het denken, schrijven en leven van Al­bert Camus. Het landschap, de brandende zon, de zee en de mensen… In vrijwel al zijn werk keert hij terug naar zijn vroege levenservaringen.Camus werd beroemd met zijn romans De pest en De vreemdeling en zijn filosofische essays De mythe van Sisyfus en De mens in opstand. Minder bekend, maar zeker zo mooi, zijn de literaire es­says Bruiloft en De zomer. Hij schreef ze deels na de Tweede ...

Dit betoog is een aanval op intellectuele gemakzucht en een pleidooi voor de aanname dat alles zin heeft. Is geschiedenis fictie? Ja, als we daarmee bedoelen dat we er niet voor moeten terugschrikken op zoek te gaan naar samenhangende verhalen in de historische werkelijkheid. Met fictie kun je de waarheid dichter benaderen dan met het bestuderen van bronnen. Empathie is cruciaal voor begrip. Dat geldt voor alle terreinen van het leven – en in het bijzonder voor historisch onderzoek.

Ilja Leo...

Op 27 januari 1945 werd concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijd door het Rode Leger. Hier zijn minstens 1,1 miljoen mensen vermoord: mannen, vrouwen en kinderen, merendeels Joden. De meeste ooggetuigen, de gevangenen die het kamp wisten te overleven, zijn inmiddels overleden.

Ter gelegenheid van de 75-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz verzamelde Arnon Grunberg teksten van ‘morele getuigen’, getuigen die slachtoffer waren van de terreur. Van Primo Levi’s vlak...

De cultuur van het narcisme, oorspronkelijk verschenen in 1979, is een vernietigende kritiek op de cultuur van het moderne kapitalisme dat zich van alle ideologieën heeft ontdaan. Lasch laat zien dat de zich als radicaal voordoende cultuurkritiek van de jaren zestig in feite de wegbereider was voor de opmars van neokapitalistische normen en waarden.

De nieuwe cultuur is eerst en vooral een therapeutische cultuur. Gezondheid, zowel geestelijk als lichamelijk, is het grote doel, een ontwikkeli...

Op 15 mei 1940 trekken de Duitse troepen Amsterdam binnen. De bezetter beweert aanvankelijk dat alles bij het oude blijft, maar al spoedig worden de gemeentelijke diensten ingeschakeld om mee te werken aan repressieve maatregelen. Dat weigeren ze niet. Zo worden Joodse Amsterdammers door het bevolkingsregister geregistreerd, door de sociale dienst naar werkkampen gestuurd en door de politie en het gemeentelijk trambedrijf naar deportatietreinen vervoerd.Op basis van archiefonderzoek laat Een ...

Reggie Baay verzamelde vele unieke foto's waarop de koloniale samenleving in Indië vanuit het bijzondere perspectief van het concubinaat (het ongehuwd samenwonen van de Europese man en de inheemse vrouw, njai genoemd) wordt getoond. De levensverhalen van de vrouwen en hun verwanten worden geschetst in series met elkaar samenhangende foto's, vergezeld van korte levensbeschrijvingen. Zo ontstaan persoonlijke verhalen die de lezer kan volgen en 'meeleven'. Hierdoor komt niet alleen de figuur va...

Wist je dat de kleur blauw je kan helpen je creatieve output te verdubbelen, maar dat brainstormsessies juist géén nieuwe creativiteit opleveren? En waarom liet Steve Jobs alle wc's bij Pixar naar de hal verplaatsen? En dat Bob Dylan zijn beste nummers schreef in een periode dat hij eigenlijk wilde stoppen als muzikant?

In Imagine: hoe creativiteit werkt schrijft New York Times-bestsellerauteur Jonah Lehrer over hoe nieuwe ideeën ontstaan. Hij baseert zich hierbij op recent neurologisch en...