Een jongen wordt geboren in een woud zonder grenzen, woest als de schepping zelf, waar de bizon zwerft en de bomen ouder zijn dan alles wat leeft. Hij heeft geen naam. Het dorp waar hij opgroeit heeft ook geen naam. Op een dag vlucht hij, voor een daad die hij niet heeft begaan. De wereld buiten het bos ligt voor hem. Hij is alleen. Hij moet leven en overleven. Hij moet de plek vinden die hij ‘thuis’ kan noemen.

‘2 Januari 1668: Francisco van Bengale, slaaf van onderkoopman Jan Grootstadt, verhangt zich.’

Francisco was een van de velen die de dood verkozen boven een ondraaglijk slavenbestaan in Nederlands Oost-Indië.

Van de beginjaren van de voc tot aan het einde van de kolonie volgt Baay het spoor van de mensenhandel in de Nederlandse koloniën in de Oost. De koloniale slavernij nam er vele vormen aan: er waren huisslaven, kindslaven, seksslaven, ambachtsslaven, maar ook slaven op de plantages ...

Toen Columbus bij toeval Amerika had ontdekt, bleef er

een belangrijke vraag over: was het mogelijk om via een

westerse doorvaart Indië te bereiken? Met steun van de

Spaanse koning rustte de Portugees Ferdinand Magellaan

in 1519 een konvooi van vijf schepen uit. Daarmee

wilde hij proberen langs een zuidelijke route in de Grote

Oceaan terecht te komen. De opzet slaagde – ten koste

van vier schepen en vele manschappen.

Na het bereiken van de Indische archipel zou ook

Magellaan omkomen. In ee...

Is het feminisme een denkrichting, een levenshouding, een emancipatiebeweging, een tegencultuur, of alles tegelijk? In dit Elementair Deeltje beschrijft historica Els Kloek de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Van de middeleeuwse ‘strijd om de broek’ tot de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. En van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo. Een geschiedenis die voert langs ver...

Het koloniale verleden en het slavernijverleden van Nederland staan de laatste tijd volop in de belangstelling, in steeds negatievere termen. Na tientallen jaren borstklopperij is de slinger doorgeslagen naar boetedoening. Dankzij ’s lands bekendste Leidse historici, koning Willem-Alexander en voormalig premier Mark Rutte, staat Nederland nu zelfs bovenaan de Europese ‘ranglijst’ van spijt en excuses. Is dat wenselijk of moet de politiek stoppen met wat volgens velen getuigt van een weg...

Johan van de Gronden, filosoof en directeur van het Wereld Natuur Fonds, verkent het schemergebied tussen wijsbegeerte en natuurbescherming. Een tocht met een taoïstisch meester voert langs heilige bergen en eeuwenoude natuurgebieden in China. Een nachtelijke sterrenhemel in de Sahara leidt ons naar Immanuel Kant en de bronnen van de westerse natuurbeweging. Van de Gronden bezoekt het geboortedorp van wildernisprofeet Henry David Thoreau en speurt aan de oevers van de Hudson naar de inspirat...

Hoe hebben we lief als we elkaar niet meer kunnen aanraken, of juist gedwongen op elkaars lip samenleven?

Liefde is zelden simpel, maar de anderhalve meter afstand die we moeten aanhouden lijkt een abrupte aanslag op de

essentie ervan: intimiteit. Singles kunnen niet daten zonder zich af te vragen of en hoe die afstand moet worden bewaard. Huwelijken komen onder druk te staan door gebrek aan bewegingsvrijheid en minder contacten buitenshuis. Weer andere stellen kunnen elkaar juist niet of min...