In het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit Amsterdam hangt een plaquette met daarop negentig namen van gevallenen in de Tweede Wereldoorlog. Zij waren student, hoogleraar, medewerker of bestuurder van deze universiteit. De gedenkplaat bestaat sinds 1952, met de bedoeling dat de universitaire gemeenschap hun namen zou blijven noemen. Dit boek gaat een stap verder, door het leven achter deze namen te ontrafelen. Met een korte biografie wordt elk van de gevallenen voor de lezer weer tot leven ...

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verzette de Leidse hoogleraar Volkenrecht Benjamin Marius Telders (1903-1945) zich in het openbaar tegen de Duitse overheersing. Hij werd opgepakt en stierf in concentratiekamp Bergen-Belsen, negen dagen voordat de Britten het kamp bevrijdden. In zijn korte leven had Telders zich ontplooid als bekwaam hoogleraar, als publicist met een scherpe pen en als partijvoorzitter die zorgde voor nieuw liberaal elan.

In dit veelzijdige gedenkboek komen niet alleen het bijz...

In vier jaar tijd sneuvelde de vierde bewindsman op het ‘affaireministerie’ van Justitie en Veiligheid. Op dit grootste departement zetten 100.000 mensen zich dagelijks in voor een veilige en rechtvaardige samenleving, aldus de aanprijzing op de vacaturewebsite van de overheid. Zo’n 2000 ambtenaren maken deel uit van het bestuursdepartement in Den Haag. Toch kon al die ondersteuning niet verhinderen dat de een na de andere hoge ambtenaar van dit ministerie op de schopstoel belandde. In ...

Stedenbouwkundige Riek Bakker vertelt hoe en waarom ons land geworden is zoals het nu is, en toont aan dat de inrichting van het huidige en het toekomstige Nederland een continu proces is van gebiedsontwikkeling. Zijzelf heeft met daadkracht, doorzettingsvermogen en creativiteit haar stempel gedrukt op de ruimtelijke inrichting van Nederland, met als toonaangevendste projecten de Kop van Zuid in Rotterdam en Vinex‑wijk Leidsche Rijn bij Utrecht.

Door een combinatie van vakinhoudelijke kenni...

De verwarring in het economisch denken is nog nooit zo groot geweest. Aan abstracte begrippen wordt werkelijkheid toegekend, waardoor die een eigen leven gaan leiden. In Markt als mythe fileert Arnout Weeda het fenomeen ‘marktwerking’ als kern van het gangbare economisch denken. Vraag en aanbod in de economie kunnen duizenden gedaanten aannemen, waarin mensen afhankelijk van culturele en individuele omstandigheden steeds weer anders handelen.

Al jaren wordt een verhit debat gevoerd vóór...

Hoe heeft de Senaat de afgelopen decennia gefunctioneerd?

De afgelopen 25 jaar heeft de Senaat, zoals de Eerste Kamer ook wel wordt genoemd, een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. Sinds de kabinetten niet langer op een meerderheid in de Senaat kunnen rekenen, heeft de Senaat aan politieke betekenis gewonnen. Maar is het uit democratisch oogpunt wel te verdedigen dat niet de rechtstreeks gekozen Tweede Kamer, maar de indirect gekozen Senaat het laatste woord heeft?

In dit boek analyseert Be...

Wat is geschiedenis? Wat verstaan we onder het verleden en waarom ‘trekt’ dit verleden zo, dat duizenden mensen historische films bekijken of musea bezoeken? Als archeologische themaparken en genealogische onderzoekscentra elke week weer vol zitten, wat voor soort belangstelling voor het verleden spreekt daar dan uit? En hoe verhoudt deze ‘populaire’ historische cultuur zich tot de ‘wetenschappelijke’ geschiedbeoefening van academische historici?

Als het verleden trekt is een toeg...

Wat hebben de klimaatcrisis, kunstmatige intelligentie, pandemieën, genetische modificatie en kernenergie met elkaar gemeen? Het zijn allemaal voorbeelden van het feit dat menselijk handelen een steeds grotere impact heeft op een steeds langere termijn, met mogelijk onomkeerbare en desastreuze gevolgen. Maar terwijl toekomstgerichte politiek harder nodig is dan ooit, raakt onze democratie juist steeds meer in de greep van de waan van de dag en de korte termijn. We schuiven problemen vooruit,...

Op 19 januari 1942 werd het Nederlandse koopvaardijschip Van Imhoff voor de kust van Sumatra gebombardeerd door een Japans vliegtuig, waarna het in de golven verdween. Aan boord bevonden zich bijna vijfhonderd in Nederlands-Indie woonachtige Duitse mannen die aan het begin van de oorlog door de Nederlandse koloniale overheid waren geïnterneerd. De bewakers en de bemanning van de Van Imhoff brachten zichzelf in veiligheid, zonder zich te bekommeren om de in het ruim opgesloten Duitsers. 4...