Elke samenleving in elke tijd kent vormen van omgaan met het verleden. In de geschiedenis zoeken we naar antwoorden op de vragen wie we zijn en hoe we zo zijn geworden. Geschiedenis groeide in de negentiende eeuw uit tot een wetenschappelijke discipline. Nieuw was het vak niet, al in de Griekse oudheid waren er geschiedschrijvers. In het Elementaire Deeltje Geschiedenis maakt Chiel van den Akker duidelijk wat iedereen over geschiedenis zou moeten weten. Dit doet hij in zeven thema’s aan de ...

Volgens velen is Plato de belangrijkste filosoof aller tijden. Hij werd geboren in een rijke familie in Athene. Als tiener bezocht hij lezingen van rondtrekkende filosofen en wilde hij dichter worden. Hij besloot om de politiek in te gaan, maar haakte gedesillusioneerd af toen zijn leraar Socrates ter dood werd veroordeeld. Plato werd zelf leraar en stichtte een filosofische school die hij de Akademie noemde. En hij probeerde op Sicilië de tiran van Syracuse een politiek systeem te laten doo...

In Heksen verhaalt Marion Gibson over dertien historische heksenprocessen, beginnend in de late middeleeuwen en eindigend in het heden. Sommige processen, zoals die in het Amerikaanse Salem, zijn wereldberoemd, terwijl andere, zoals dat van een Sami-vrouw in Noorwegen, minder bekend zijn. Samen laten ze zien dat de heksenvervolging voornamelijk uit vrouwenhaat is ontstaan en, anders dan vaak gedacht, nog steeds gaande is. Want zelfs vandaag de dag vinden er nog heksenprocessen met dodelijke a...

In Op de vuist volgt Laurens Ham het spoor van het Nederlandstalige protestlied van de jaren zestig tot nu. Wat verbindt de ontregelende acties van Provo uit 1966 en de boerenprotesten van vandaag? Wat heeft het kroningsoproer van 30 april 1980 gemeen met betogingen tegen racisme van dit moment? Precies: muziek.

Sociale bewegingen gaan in Nederland al van oudsher hand in hand met protestliederen en strijdmuziek. Het waren ‘godfathers’ Boudewijn de Groot en Armand die het genre op de kaart...

In 'Het Ardennenoffensief' staat militair-historicus Antony Beevor stil bij de grootste slag in West-Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 16 december 1944 startte de slag om de Ardennen. Het was Hitlers laatste poging het tij te keren. Zijn jonge officieren waren erop gebeten om de nietsontziende opmars van de geallieerden en het Rode Leger te stuiten. Door de kou, de hevige sneeuwval en de felheid van de gevechten waren de omstandigheden vergelijkbaar met die aan het oostfront.

In 'Het...

Grieken en Romeinen hadden een fantastische verscheidenheid aan opvattingen over de dood. In Sterven in stijl laat Anton van Hooff zien hoe de mens in de oudheid omging met de dood. Dat doet hij aan de hand van grafbeelden, grafreliëfs, literaire en filosofische teksten en vooral door talrijke grafschriften te laten spreken. Ze brengen het omgaan met de dood op unieke wijze tot leven.

Anton van Hooff was tot 2008 hoofddocent klassieke geschiedenis aan de Universiteit Nijmegen. Hij schrijft v...

Willemijn van Dijk schetst in De opvolger een prachtig een meeslepend portret van Tiberius, de tweede keizer van het Romeinse rijk. Van Van Dijk verscheen eerder Via Roma, een sprankelende reisgids over Rome.

Drieëntwintig jaar lang regeerde keizer Tiberius over Rome, van 14 tot 37. Willemijn van Dijk maakt je ooggetuige van het turbulente Rome van rond het jaar nul: van de exorbitante levensstijl van de Romeinse elite tot het politieke gekonkel in de senaat, van het straatrumoer tot het ve...

Op 20 oktober 1944 werden alle Duitsers on het Nederlandse Koninkrijk tot vijandelijke onderdanen verklaard. Direct na de bevrijding werden hun bezittingen door de Nederlandse overheid in beslag genomen. De staat maakte geen onderscheid: Duitsers die al decennialang in Nederland woonden en werkten, werden als vijand bestempeld, maar ook Nederlanders die door een huwelijk automatisch de Duitse nationaliteit hadden verkregen. Ook joden die uit Duitsland waren gevlucht werden volgens de wet vija...

De dekolonisatie van Indonesië (1945-1949) is slechts een pijnlijke epiloog bij een lange voorgeschiedenis. Daarin was een belangrijke rol weggelegd voor de kritische jongeling Sjahrir (1909-1966), die op de middelbare school in Bandoeng evolueerde tot Indonesisch nationalist. In 1929 ging hij studeren in Amsterdam, waar hij de Hollandse Maria Duchâteau ontmoette. Zij was getrouwd en moeder van twee kinderen, maar dat nam niet weg dat zij voor elkaar vielen. Maria werd Sjahrirs geliefde en ...

De hippierevolutie is niet begonnen in de sixties, maar al in het fin de siècle. Tussen 1900 en 1914 wemelt het in Europa van de alternatievelingen: ze lopen, liften of trekken dansend en zingend van stad tot stad, leven in zelfgecreëerde hippieparadijsjes of idealistische landbouwkolonies, prediken de vrije seks, halen hun spirituele inzichten uit India en Tibet en experimenteren met psychedelische middelen. Het magies sentrum van de eerste hippies bevond zich in Zwitserland. Toch hebben o...