De veelgelezen rubriek op de Achterpagina van NRC, nu gebundeld.

Karel de Grote, Lodewijk de Zonnekoning en Ivan de Verschrikkelijke kent iedereen wel, maar er zijn nog veel meer heersers met opvallende bijnamen – en die zijn meestal een stuk vermakelijker én veelzeggender dan de bijnamen van deze grootheden.

Bart Funnekotter dook de geschiedenis in en selecteerde de vijftig vorsten met de meest in het oog springende bijnamen. Wat waren de helden- of schurkendaden die ertoe leidden dat zij ...

Of het gaat om de stijgende zeespiegel, de landbouwtransitie of gezondheidsvraagstukken - voor alle maatschappelijke opgaven zijn inzichten nodig die bedrijven, overheden en inwoners verder helpen. Die inzichten komen bij uitstek uit de koker van hogescholen; zij vormen via praktijkgericht onderzoek de brug tussen (wetenschappelijke) kennis en de beroepspraktijk. Lectoren, docent-onderzoekers en studenten laten zich voeden met vragen uit de samenleving en verrijken die samenleving met hun ant...

De geschiedenis van Oosterbeek is in voorbije decennia regelmatig beschreven. Dit gebeurde meestal via thema’s als de Slag om Arnhem, het dorp als kunstenaarskolonie, het landschap en het wel en wee van de elite. Nooit is er op de geschiedenis van het dorp ingegaan zoals in dit boek. 

De schrijver heeft hier vooral gekozen voor de geschiedenis van de inwoners, waarbij hij ze in verschillende beroepsgroepen indeelde om een enigszins helder overzicht te verkrijgen. Dit alles met als leidraad...

Nu in de bioscoop als 'Denial' met in de hoofdrol Rachel Weisz!De Amerikaanse historica Deborah Lipstadt noemde haar Engelse collega David Irving "een van de gevaarlijkste woordvoerders van de Holocaustontkenners". Irving klaagde haar aan wegens smaad. Hij deed dit in Engeland, waar de bewijslast bij de beklaagde ligt. Dat alleen al had aanleiding kunnen zijn om een schikking te treffen, maar Lipstadt besloot het gevecht aan te gaan. Dit betekende een tijdelijke verhuizing naar Engeland, vier...

Het begrip ‘identiteit’ beroert, verbindt en verdeelt. Het gaat dan om hoe de eigen natie een bepaalde identiteit uitdraagt, hoe leden van die natie daaraan moeten conformeren, om genderidentiteit, om uiterlijke kenmerken van mensen. Die laatste twee worden soms samengebracht onder de noemer ‘woke’, als verzet tegen discriminatie op basis van gender, beperking of ras. Wetenschappers bestuderen deze fenomenen als nooit tevoren. Populaire politici en opiniemakers schrijven er boekjes ov...

In 2023 is het driehonderd jaar geleden dat Antoni van Leeuwenhoek overleed. Met zijn zelfgemaakte microscopen en zonder formele wetenschappelijke achtergrond slaagde deze ‘burger van Delft’ erin een wereld zichtbaar te maken die nog nooit iemand had gezien. Als eerste zag hij levende spermacellen, de wriemelende massa ‘kleine dierckens’ in een waterdruppel en de nog kleinere microwezens die we later bacteriën zijn gaan noemen. Hoe speelde hij dat klaar? En wat dreef hem?

In Antoni. ...

In de vijfde eeuw na Christus verkruimelde het West-Romeinse rijk, maar het Oost-Romeinse rijk vernieuwde zich, onder leiding van kundige keizers en minstens zo kundige keizerinnen. De hoofdstad Constantinopel groeide. Ondanks alle uitgaven was aan het begin van de zesde eeuw de staatskas beter gevuld dan misschien wel ooit eerder in de Romeinse geschiedenis. Toen kwam Justinianus, ‘de keizer die niet van ophouden wist’. Hij draaide de vernieuwingen van de vijfde eeuw terug en probeerde t...

Robert Oppenheimer was wetenschappelijk leider en organisatorisch talent van het ultrageheime Manhattan Project, dat de basis vormde voor een van de belangrijkste ontwikkelingen van de twintigste eeuw: de atoombom. Hij was was een briljante, maar controversiële natuurkundige, die uiteindelijk vanwege zijn vermeende communistische sympathieën als bedreiging voor de Amerikaanse staat werd gezien en gedwongen moest aftreden als nucleair adviseur van de regering. In Splinters van de zon wordt v...

De lichtstad gezien door de ogen van bijzondere personages die de ziel van Parijs vorm gaven

“Geen betere lectuur voor in je luie zetel of je hotelkamer, dromend van de volgende dag in het eeuwige Parijs. En dan die adressen opzoeken, de verhalen zinderend door je hoofd. Paris s’éveille!”

— Johan Op de Beeck

“De weelde van weetjes en eruditie maken het Parijs van Dirk Velghe magisch. Zelfs de tragiek lijkt er lichter. Wie nog niet van Parijs houdt, valt ervoor na het lezen van dit ...

Veertig jaar heerste Maria-Theresia van Oostenrijk (1717-1780) over het Heilige Roomse Rijk, waaronder ook de Oostenrijkse Nederlanden vielen. Aan de hand van haar teruggevonden privécorrespondentie maken we kennis met deze machtige vrouw. Ze heerste soeverein over een immens gebied, was moeder van zestien kinderen en getrouwd met een wispelturige echtgenoot.

Biografe Élisabeth Badinter laat zien hoe het haar lukte om deze drie levens met elkaar te verzoenen. ‘Ze was oneigentijds; iemand...