In 1844 publiceerde Kierkegaard, alias Nicolaus Notabene, samen met 'Het begrip angst' een verzameling van acht voorwoorden tot onbestaande boeken, voorafgegaan door een voorwoord. In die voorwoorden richt de schrijver zijn pijlen hoofdzakelijk op de Deense cultuurpaus Johan Ludvig Heiberg. De Deense denker en cultuurcriticus Georg Brandes, tevens Kierkegaards eerste biograaf, beschouwt het boekje als "één van de leukste en geestigste onder alle kleine plagerige boeken die ooit in het Deens...

Aan het begin van de twaalfde eeuw beginnen Heloïse en Abelard een heftige en berucht geworden verhouding. Zij is een ontwikkelde vrouw uit Parijs, hij de beroemdste filosoof van zijn tijd. Na de rampzalige afloop van hun affaire komen beiden in een klooster terecht, waar ze ruim twaalf jaar later op de geschiedenis terugblikken in een aangrijpende reeks brieven. Heloïse doet een emotioneel appel op Abelard, maar wanneer dat zinloos blijkt legt ze zichzelf het zwijgen op en verschuift ze de...

Actuele klassieker over de relatie geest - werkelijkheid

Wij leven in een vicieuze cirkel van mentale voorstel- lingen over de wereld en de mogelijkheden die de wereld ons - volgens diezelfde voorstellingen - te bieden heeft. Binnen deze schil bevinden wij ons. Joseph Pearce noemt deze schil het 'kosmisch ei'. Het is gefabriceerd door de geest en zijn verlangen naar een logische orde binnen het universum. Binnen dit 'ei' is het leven schijnbaar overzichtelijk en duidelijkheid en heerst de 'ze...

De Spaanse schrijver Miguel de Unamuno (1864 - 1936) geniet in ons land nog steeds bekendheid als literator. Maar in zijn eigen tijd werd hij algemeen gerespecteerd als een zeer groot denker.

Zijn filosofisch hoofdwerk is "Het tragisch levensgevoel in de mensen en de volkeren", uit 1912. Het is in vele talen vertaald en wordt tot op de dag van vandaag goed gelezen.

De beroemde Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges beschouwde dit werk als grootste Spaanse werk van de twintigste eeuw. Hierin...

Bomen en bossen van antropoloog en filosoof Ton Lemaire sluit aan bij de groeiende belangstelling voor geboomte: het besef dat bomen essentieel zijn in de vergroening van onze wereld lijkt steeds meer door te dringen. Oude en opvallende bomen worden beschermd, de grote ontbossingen overal ter wereld vinden we zorgwekkend en we zijn geschokt door de enorme bosbranden. We beseffen steeds meer hoe belangrijk bos en bomen zijn voor de opslag van CO2, voor het klimaat en om erosie en verwoestijnin...

Amartya Sen begint dit veelgeroemde boek met een eenvoudig voorbeeld. Drie kinderen maken ruzie om een fluit. Anne zegt dat zij de enige is die erop kan spelen en daarom recht heeft op de fluit. Bob zegt dat hij zo arm is dat hij zonder fluit geen speelgoed zou hebben. En Carla zegt dat de fluit van haar is omdat zij die zelf heeft gemaakt. Wat is in dit geval rechtvaardigheid? Ieder oordeel brengt onrechtvaardigheden met zich mee.De grootheid van Sen schuilt erin dat hij oog heeft voor uitee...

Vertaling: Hans van Munster Geheel herzien door Annelies van Hees, Udo Doedens & Pieter VosEindredactie en nawoord: Udo Doedens & Pieter VosNaast bekende werken onder diverse pseudoniemen schreef Søren Kierkegaard een reeks Opbouwende toespraken. In deze teksten mediteert hij over uiteenlopende religieuze thema's zoals verwondering, hoop, liefde, geduld, berouw en dood. Daarbij staat steeds de verhouding van de afzonderlijke mens tot God centraal.Kierkegaards opbouwende werk werd lang verona...