Er is vandaag de dag sprake van een opmerkelijke heropleving van de belangstelling voor de zeventiende-eeuwse Nederlandse filosoof Benedictus de Spinoza. En dat niet alleen binnen de academische filosofie, maar vooral ook daarbuiten. Hij is opgenomen in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Zijn naam duikt geregeld op in de media, in politieke discussies, in debatten over de verhouding godsdienst en politiek, over de multiculturele samenleving, over tolerantie en vrijheid van denken. Daar...

Anthony Kenny's engaging new history of Western philosophy now advances into the modern era.The Rise of Modern Philosophyis the fascinating story of the emergence of the great ideas and worldviews of modern thought. Beautifully illustrated throughout, Kenny's book introduces us to some of the world's most original and influential thinkers.

Richard Rorty

Contingentie, ironie en solidariteit

Hoe kunnen we voor rechtvaardigheid (solidariteit) strijden als we geen beroep kunnen doen op absolute waarheid (contingentie) en wij dat ook beseffen (ironie)?

Dat is de centrale vraag uit deze dit standaardwerk (1989) van de Amerikaanse filosoof Richard Rorty (1931-2007). De vraag is nog steeds actueel. Kijk maar naar het debat over cultuurrelativisme versus "Verlichtingsfundamentalisme". Volgens Rorty heb je vaak meer aan romans dan aan f...

Wat er mis is met het atheïstisch fundamentalisme

De bekende theoloog Alister McGrath maakt korte metten met God als misvatting van Richard Dawkins. Een wereldwijde bestseller, maar gebaseerd op vooroordelen en onwetendheid over religie.

Met verve weerlegt McGrath de belangrijkste stellingen van Dawkins, bijvoorbeeld dat geloof kinderachtig en irrationeel is, dat de wetenschap God overbodig heeft gemaakt en dat religies tot geweld leiden.

Het zijn wel de allergewoonste uitingen van de mens: lachen en wenen. Het kind begint met het laatste en het is een vooruitgang, een eerste teken van contact, wanneer er een lachje verschijnt. Heel het leven door blijven deze twee "spontane reacties" bestaan; zij lijken evenzo bij de mens te behoren als het blaffen bij de hond en het kwetteren bij de mus. Juist dit behoren bij de mens stelt ons bij verder nadenken voor een vraag, zelfs voor een reeks van vragen. De mens beschikt over tal van ...

In de armoede van het histroricisme levert Karl Popper felle kritiek op die denkers, die meenden dat de geschiedenis beheerst wordt door strenge wetten. Hij stelt dat door hen enorm veel ellende is aangericht. Op als belangrijkste argument tegen het in historicisme is, dat de invloed van de kennis - waarvan de ontwikkeling zelf onvoorstelbaar is - op de geschiedenis, deze laatste ook onvoorstelbaar maakt. Niet alleen bepaalde soorten marxisme, maar ook doomsday- profetiieën worden daarmee be...

De vraag naar de verhouding van mens en werkelijkheid vormt een van de centrale problemen van de menselijke bezinning. Het gaat hierbij om een vraag die steeds opnieuw wordt gesteld, en bij herhaling opduikt in de geschiedenis van de wijsbegeerte. Men kan er de uitdrukking in zien van de worsteling om werkelijkheidsgehalte, die niet uit het menselijk leven valt weg te denken. Daarom komt deze vraag niet alleen in de filosofie naar voren, maar ook in de wetenschap, kunst, sociale omgeving, dag...

Waarom is de ene mens goed en de andere slecht? Dit boek is een lang antwoord op die vraag. Het verklaart "moreel" en "immoreel" gedrag als uitdrukkingsvormen van vijf morele systemen. Vier ervan berusten op intuïties of emoties (de hechtingsmoraal, de geweldmoraal, de reinigingsmoraal, de samenwerkingsmoraal) en slechts één is rationeel (de beginselenmoraal). Al die moralen verplichten mensen om dingen te doen of te laten, maar op diverse gronden en verschillende manieren. Gemeenschappeli...

Vertaald door Annelies van HeesNawoord door Johan TaelsEindredactie van dit deel: Karl Verstrynge, Onno ZijlstraOp 16 oktober 1843 verschijnen in Kopenhagen twee opmerkelijke boeken op naam van twee opmerkelijke pseudoniemen: Vrees en beven van Johannes de silentio en De herhaling van Constantin Constantius. Beide boeken beschrijven uitzonderlijke figuren. Vrees en beven handelt over Abraham die, tegen alle heersende waarden in, bereid is zijn zoon te offeren. De herhaling betreft een verlief...

Professor William Barrett, een der eersten die het existentialisme in Amerika introduceerde, behandelt dit onderwerp als reactie op de naoorlogse situatie. Hij laat zien op welke elementen de Westerse traditie teruggaat en bespreekt de voornaamste vertegenwoordigers van het existentiële denken: Kierkegaard, Nietzsche, Heidegger en Sartre. In zijn slotbeschouwing stelt hij de integrale mens tegenover de eenzijdig rationele.