Met een voorwoord van Martin Sommer

Is onze rechtsstaat nog een gezagsvolle orde? Of verandert deze sluipenderwijs in een machtsorde? Achter de opbouw van onze democratische rechtsstaat, met algemeen geldende waarden en grondrechten, is het burgerschap een drijvende kracht geweest. Burgerschap brengt niet alleen rechten, maar ook plichten en een verantwoordelijkheid voor het algemeen belang met zich mee. Al geruime tijd loopt de betrokkenheid van de burger bij de representatieve democratie ec...

De hedendaagse filosofie, of het nu gaat om kennistheorie, wetenschapsfilosofie, ethiek of godsdienstfilosofie, is onmogelijk zonder op die terreinen de kritiek van David Hume (1711-1776) onder ogen te zien. Hume verwierf echter niet alleen een grote reputatie als filosoof, maar ook als historicus en essayist. Aan die reputatie was hij zeer gehecht, vandaar dat hij nog kort voor zijn overlijden zijn “Love of literary fame” bestempelde als de “ruling Passion” van zijn leven.

Deze biogr...

Origenes (ca.185-254) was een van de toonaangevende theologen van zijn tijd. Hij werkte als kerkelijk leraar in Alexandrië en later in Caesarea. Hij stond bekend als inspirerend docent en scherpzinnig uitlegger van de Bijbel. Hij was goed thuis in de Griekse filosofie en nam volop deel aan de ontwikkelingen in de christelijke kerken van zijn tijd. Hij deed mee aan interne kerkelijke discussies, keerde zich tegen afwijkende ideeën van 'ketters', verdedigde het christelijke geloof tegen 'heid...

Empedokles werd in 492 v. Chr. op Sicili eboren uit een gegoede familie. Hij was arts, maar ook politicus en werd door zijn tijdgenoten als een soort magi gezien. Hij stierf in 432 v. Chr. door een val in de Etna. Voor veel schrijvers (o.a. H lderlin) was dit gegeven een bron van literaire inspiratie. Empedokles schreef in het Grieks een filosofisch gedicht dat later de titels Over de natuur en Zuiveringen kreeg. Van de vijfduizend regels die het bevatte zijn ons ruim vijfhonderd door diverse...

De mens is geest - Volgens Kierkegaard is dat het meest koninklijke wat er over een mens gezegd kan worden. Iedereen heeft naast een uiterlijk leven ook een minstens zo fascinerend innerlijk leven. Met de relatie tussen die binnen- en buitenkant van het menselijke bestaan heeft Kierkegaard zich intensief beziggehouden. Vandaar ook zijn originele en diepzinnige werken over onderwerpen als angst, liefde, vertwijfeling en vertrouwen.In 'De mens is geest' leidt Andries Visser de lezer op een held...

‘Maar dat is toch logisch?’

‘Dat is helemaal niet logisch.’

‘Ik vind het anders best logisch.’

Het kan gaan over voetbaltactiek, over het meenemen van je paraplu als het misschien gaat regenen, of over een politieke keuze. Maar wat bedoelen we wanneer we zeggen dat iets ‘logisch’ is? Wat is er logisch aan ons redeneren en wat niet? Hoe zeker kunnen we zijn in de keuzes die we maken?

In 'Zo niet, dan toch' komt een parade aan herkenbare redeneringen samen met een filosofische k...

Met Immanuel Kant (1724-1804) bereikt de westerse filosofie een hoogtepunt en wordt ze de invloedrijke en solide discipline zoals we die vandaag kennen.

In 'Kant. Vijftien filosofen over grondslagen en grenzen van de rede' laten academici uit Nederland en België hun licht schijnen op Kants tijdloze klassiekers op het vlak van het menselijke kenvermogen, de ethiek, de esthetica en het recht. Zij herinneren hierbij aan de beladen tijd waarin hij leefde en schreef en aan de pennen die Kant in ...

In een tijd waarin ‘nepnieuws’ zich steeds nadrukkelijker naar de voorgrond dringt, is de vraag naar wat waarheid is buitengewoon belangrijk. Ook vragen of wetenschappelijke studies betrouwbaar zijn en of een (sociale) wetenschapper neutraal beleidsadvies kan geven zijn aan de orde van de dag. Daarop kan de wetenschapsfilosofie antwoord geven.

Dit boek biedt kritische reflectie op belangrijke vraagstukken in de filosofie van de sociale wetenschappen. De sociale wetenschapper wordt ingele...

Heeft God de mens geschapen? Of heeft de mens God geschapen? Dat is de centrale vraag in 'Het wezen van het christendom' (1841), het hoofdwerk van de Duitse filosoof Ludwig Feuerbach. Dit boek wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste godsdienstkritieken in de moderne filosofie. Hierin benadert hij religie vanuit een humanistisch perspectief en onderzoekt hij het idee dat goddelijkheid een uiterlijke projectie is van onze idealistische menselijke aard. Feuerbachs...

Dit essay over humanisme en verlichting, ook in hun hedendaagse variant, vestigt de aandacht op het belang hiervoor van de Schotse filosoof, historicus en essayist David Hume (1711-1776).

Hume haalde zich meermaals het ongenoegen van zijn christelijke tijdgenoten op de hals, zeker met de essays die deel uitmaken van deze publicatie. Toch spraken de Fransen over hem als Le Bon David en kende Edinburgh al bij Humes leven een Saint David Street. 'Many a better man has been made a saint of before'...