Er zijn heel weinig boeken geschreven over het vroegste christendom uit de allereerste tijd, nog voor het ontstaan van de bijbelse evangeliën. Dit komt mede omdat er weinig bronnen uit die periode leken te bestaan. Bij velen bestaat daardoor het onterechte beeld van een zich van aanvang af harmonisch ontwikkelende wereldkerk.

Historicus Jacob Slavenburg toont aan de hand van uitputtend bronnenonderzoek aan dat dit een vals beeld is. Er is praktisch geen enkele overeenkomst tussen de kerken v...

In 1980 wordt in Jeruzalem een graftombe gevonden met beenderenkistjes uit de eerste eeuw van onze jaartelling. Het graf blijkt geheel intact en van de inscripties die zes van de tien kistjes dragen wordt vastgesteld dat ze authentiek zijn.

Pas 15 jaar later bemerken programmamakers van de BBC bij toeval dat de namen in de inscripties een wonderlijke combinatie vormen. ‘Jezus zoon van Jozef’, ‘Maria’, ‘Mariamme de lerares’, ‘Jozef’, ‘Mattheus’ en ‘Judas zoon van Jezus’. Deze ontde...

Maria Magdalena was geen prostituee. Integendeel, ze was een ingewijde, een ‘vrouw die het Al kent’, zoals de onlangs gevonden evangeliën over haar verhalen. Ze onderwees als apostola apostolorum (apostel der apostelen) de mannelijke apostelen, haar broeders. En ze was de geliefde van Jezus.

Veel is er over haar geromantiseerd. In de Bijbel is ze bijkans weggeschreven en de kerkelijke traditie maakte haar tot zondares. Recentelijk ontdekte bronnen geven echter een totaal ander beeld.

Cul...

Over 'heilige bruiloften', erotiek en religie

Het mysterie van het samengaan van man en vrouw

In de oudheid werd de hieros gamos, de heilige bruiloft, gevierd tussen goden en mensen. Bekend zijn de vrijpartijen tussen de godin Inanna en haar vele minnaars. Nog in de Romeinse tijd waren er seksuele relaties tussen mensen en goden, vaak in de gedaante van hun tempelpriesters/priesteressen. Ook de zogenaamde tempelprostitutie was een religieus gebeuren. Tot op de dag van vandaag worden deze ritu...

“En de man zal heersen….”Kerkelijke beelden over vrouw en seksualiteit; een verbijsterende geschiedenis.Eeuwenlang zijn vrouwelijke waarden onderdrukt, en zijn vrouwen als minderwaardig gezien. Nog steeds werkt die oude kijk in ieder van ons door; vrouwen worden binnen de katholieke kerk nog altijd als ongeschikt voor een kerkelijke functie gezien. Welke beelden over het vrouwelijke leven er in de geschiedenis en in onszelf? Heeft de emancipatie wel echt gelijkberechtiging gebracht of kijk...

Wie waren de echte schrijvers van de evangeliën? Wie nam in de vroege kerk de beslissing over wat wel en niet in de Bijbel terechtkwam? Waarom mochten de apocriefe en gnostische evangeliën niet meer gelezen worden? Wat was de echte relatie tussen Jezus en Maria Magdalena?

Pas generaties na Jezus' dood werden de evangeliën samen­gesteld door onbekende schrijvers met een eigen agenda. Die verhalen werden in de eerste eeuwen talloze malen 'verbeterd' om ze te laten sporen met nieuwe geloofsr...

Hermes Trismegistus, de mythische, centrale figuur in het hermetisme, is niet weg te denken uit onze Europese cultuurgeschiedenis. Hij speelde een belangrijkere rol dan aanvankelijk gedacht in het denken van vele geleerden en wetenschappers, waaronder Dirck Volkertsz. Coornhert, Justus Lipsius, Simon Stevin en Christoffel Plantijn. Ook Isaac Newton was niet alleen bekend met de hermetica, hij schreef er zelfs vol lof over. Datzelfde geldt ook voor Boerhaave. Al deze ‘vaderen der moderne wet...