De criminaliteitscijfers schoten tijdens de Tweede Wereldoorlog omhoog, vooral voor diefstal en vermogensdelicten. Niet alleen mensen met een vooroorlogs strafblad maakten zich hieraan schuldig, ook voorheen 'nette' burgers. Sommigen voelden zich door de bezettingsomstandigheden gedwongen om te stelen, anderen maakten misbruik van de situatie.

Hoe rechtvaardigden verdachten hun misdrijven voor zichzelf en voor anderen? Beschouwden ze diefstal tijdens de bezetting überhaupt nog als misdrijf? ...

In de naoorlogse jaren was Ellen Warmond (1930-2011) een geliefde dichter. Vanaf

haar debuut Proeftuin (1953) wist ze haar soms duistere wereldbeeld te vertolken in

toegankelijke en vaak geestige gedichten. Ze was een bijzondere stem in de literaire

wereld: ze was behalve terughoudend en introvert, hoogst eigenzinnig. Geef niet

mee! vertelt haar levensverhaal. Van een subtiel maar onmiskenbaar – door de

oorlog getekende jeugd – in Rotterdam, naar een al snel gekortwiekte carrière als

bal...

In 1600 trokken gevluchte Antwerpse lutheranen in een schuilkerk aan het Spui

in Amsterdam. Ze werden gedoogd door het calvinistische stadsbestuur, maar

niet erkend. Dat veranderde in de loop van de 19e eeuw, nadat de vrijheid van

godsdienst werd ingesteld. De in Amsterdam geboren architect, aannemer en

makelaar Carel Bögeholtz speelde een voorname rol in dit emancipatieproces.

Onder invloed van het Luthers Genootschap, waar Bögeholtz een belangrijke

positie bekleedde, ontworstelden de gelo...

‘Camera loopt…’ Hoe vaak Jaap van Deurzen, oorlogsverslaggever van

RTL Nieuws, dit zinnetje de afgelopen dertig jaar heeft gehoord, is niet meer te

tellen. Meer dan dertig jaar vliegt Van Deurzen van de ene brandhaard naar

de andere en verslaat op onnavolgbare wijze de gruwelen van de oorlogen in

voormalig Joegoslavië. Hij is tegelijkertijd getuige van de sektarische ellende

in Belfast, de waanzin van de genocide in Rwanda en de verwoestende werking

van de Tsunami op Sumatra. De dag di...

In de discussie over crisis in de multiculturele samenleving wordt vaak vergeten

dat meer dan een miljoen Nederlanders een band met het Nederlands-Indische

koloniale verleden hebben. In Ons Indisch erfgoed gaat Lizzy van Leeuwen de

culturele en politieke sporen na van Indische Nederlanders in Nederland vanaf de

Tweede Wereldoorlog. De geschiedenis van hun culturele inbedding vertelt het

verhaal van een groeiende en omstreden claim op Indisch erfgoed. Maar de vraag

is of het Indisch erfgoed ex...

De huidige opkomst van het antisemitisme in Nederland vraagt om meer

historische context. Die vind je onder meer in onze taal. Van oudsher telt het

Nederlands namelijk vele honderden woorden en uitdrukkingen waarin joden

figureren. Denk aan uitdrukkingen als twee joden weten wat een bril kost,

iemand afschepen met een jodenfooi, aan de joden overgeleverd zijn. Over geen

enkele minderheid bestaan er zo veel. In dit boek onderzoekt Ewoud Sanders

hun herkomst. Hij laat zien hoezeer die woorden e...

Jaarboek 2023 nummer 53 Stichting Koninklijke Defensiemusea is voor iedereen met interesse in militaire geschiedenis en militaria, Nederlandse geschiedenis, kunst en cultuur. De vier musea van de Stichting Koninklijke Defensiemusea tonen een schat aan objecten en verhalen uit ons militair erfgoed. We hebben echter veel meer in huis dan we aan het publiek kunnen tonen. De bijzondere kennis die we vergaren bij het doen van onderzoek, het maken van tentoonstellingen en het verwerven van nieuwe o...

Hoogopgeleiden in Nederland zijn bevoorrecht maar ook bang.

Ze streven naar goede diploma’s en leuke banen, waarmee

ze het liefst ook nog iets bijdragen aan een betere wereld.

Maar buiten de lijntjes kleuren doen ze niet, uit angst om aan

status en inkomen te verliezen. In De net-niet elite onderzoekt

Dylan van Rijsbergen de tegenstrijdige belangen, waarden en

neuroses van deze groep. Hij vertaalt werk van Amerikaanse

denkers over klasse naar de Nederlandse context, en kijkt

door die bril n...

De laatste Nederlandse kolonie in Azië, Nieuw-Guinea werd door Nederland

tussen 1944 tot 1962 in recordtempo klaargestoomd voor zelfbeschikking.

Hollandia, de hoofdstad groeide en raakte snel bevolkt door groepen met

verschillende achtergronden die elk hun eigen verwachtingen over de toekomst

hadden: Papoea’s, Indo-Europeanen, Molukkers, Chinezen, Toegoenezen, totoks

en nieuwkomers uit Nederland. De geschiedenis van Hollandia en daarmee

Nieuw-Guinea, wordt hier vanuit de bewoners zelf beke...

Kruisiging is een wrede vorm van executie. De prominente rol van Jezus’

kruisiging in het christendom en de vele afbeeldingen daarvan hebben

ons beeld van kruisiging gevormd. Maar Jezus was niet de enige die is

gekruisigd. Romeinen kruisigden slaafgemaakten (soms ook vrouwen),

dieren en zelfs eigen Romeinse burgers. Onderzoek naar literaire

bronnen, archeologische vondsten en inscripties uit de oudheid heeft

geleid tot nieuwe inzichten. In zijn boek geeft Ruben van Wingerden een

zo compleet...