Wat hebben we nodig om ons leven als zinvol te kunnen ervaren? In 'Stiefkind van de rede' staat de samenhang tussen menselijke zingeving en traditie centraal. Peter Abspoel laat zien hoe gemakkelijk er een kloof ontstaat tussen wat we echt nodig hebben en wat we denken nodig te hebben.

In het moderne westerse denken is het geloof in de rede en de vooruitgang over het algemeen de norm. We zijn geneigd traditie te zien in eenvoudige en nostalgische beelden en vooruitgang te denken als de afsta...

Wat drijft je, wat beweegt je, bij wat je doet, bij de manier waarop je leeft? Zulke vragen zijn niet zo eenvoudig te beantwoorden, maar ze raken wel de kern van ons leven. Vaak genoeg hebben onze diepste drijfveren te maken met achterliggende emoties, zoals angst, liefde, geloof of vertwijfeling. Over elk van deze vier ‘drijfveren’ schreef de Deense filosoof Søren Kierkegaard een heel boek, soms zelfs meerdere.

Aan de hand van Kierkegaards ideeën brengt Andries Visser op een eenvoudige...

In dit boek neemt de Tsjechisch-Nederlandse geleerde Jan Amos Comenius (1592-1670) een centrale plaats in. Met zijn filosofie en onderwijsleer wilde hij de menselijkheid in de samenleving bevorderen. Hij kwam ervoor op dat mensen met verschillende levensbeschouwelijke visies konden samenwerken om dit doel te helpen realiseren. Ook komen rozenkruisers en vrijmetselaars aan de orde, die reeds in de zestiende en zeventiende eeuw van zich lieten horen. Anders dan de kerken deden, manifesteerden z...

Messianisme is een filosofie van de geschiedenis die wortelt in het sterke besef dat onze sociale, religieuze en politieke orde mogelijk niet de juiste of enig mogelijke is. De komst van een messias of verlosser kan een uitweg bieden uit die negatief ervaren situatie. Hij brengt de bestaande orde, of die nu van religieuze of seculiere aard is, aan het wankelen, en zal daarom door de verdedigers daarvan niet in dank worden afgenomen.

Dit boek bespreekt zowel bronnen als erfgenamen van het mes...

In 'Tekens van het onzichtbare' dringt kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche dieper door in de mystieke dimensie van de kunst. In essays over Rumi, Paul Klee, Anish Kapoor en Paul Celan biedt hij veelzijdige overdenkingen over het onuitsprekelijke in de kunst. Daarin doorbreekt hij meer dan ooit de geijkte grenzen tussen kunst en mystiek, traditie en vernieuwing, religie en atheïsme, tussen westerse en oosterse filosofie.

In een tijdperk waarin het seculiere de bovenhand heeft genomen, ...

Met Immanuel Kant (1724-1804) bereikt de westerse filosofie een hoogtepunt en wordt ze de invloedrijke en solide discipline zoals we die vandaag kennen.

In 'Kant. Vijftien filosofen over grondslagen en grenzen van de rede' laten academici uit Nederland en België hun licht schijnen op Kants tijdloze klassiekers op het vlak van het menselijke kenvermogen, de ethiek, de esthetica en het recht. Zij herinneren hierbij aan de beladen tijd waarin hij leefde en schreef en aan de pennen die Kant in ...

Toen iemand Cornelis Verhoeven (1928-2001) vroeg of ook hij een aanhanger was van het adagium Nulla dies sine linia (‘Geen dag zonder lijn’), antwoordde hij prompt met: ‘Maak er twee van’. Eigenlijk bedoelde hij ‘twee bladzijden.’

In het Nederlands taalgebied is hij nog steeds een van de belangrijkste filosofen. Hij mijmerde veel en moest daarbij opschrijven wat hij bedacht, waarover hij zat te prakkiseren. Vaak ging het om kleine stukjes, haast aforismen, kleine oefeningen in bez...

Vertaald door Andries Visser

Eindredactie van dit deel: Frits Florin, Karl Verstrynge

'Vrees en beven' gaat over geloof. Met zijn pseudoniem Johannes de silentio (Johannes ‘van’ of ‘vanuit de stilte’) voert Søren Kierkegaard een dichterlijk denker ten tonele, die tracht door te dringen in de wereld van het geloof. Er over nadenkend hoe het toch komt dat zijn tijdgenoten daar zo snel mee klaar zijn, komt de silentio tot de conclusie dat ze het zicht op wat geloven eigenlijk is, totaa...

Vertaald door Lineke Buijs en Andries Visser

Eindredactie van dit deel: Udo Doedens, Pieter Vos

Ieder mens heeft behoefte aan liefde; aan geliefd te zijn en lief te hebben. Wie het spoor van de liefde zoekt, vindt in Søren Kierkegaards 'Wat de liefde' doet een rijkdom aan inspirerende en opbouwende gedachten.

Kierkegaard ziet liefhebben als een vermogen dat ieder mens bezit. Tegelijk is liefhebben een opdracht. In het eerste deel van het boek staat hij stil bij de oorsprong en het wezen va...

Hoe komt het dat Feuerbach, Nietzsche, Wittgenstein, Russell, Sartre of andere filosofische zwaargewichten er niet in geslaagd zijn God definitief uit de westerse wereld te vegen?

In 'Religieus atheïsme' bespreekt Erik Meganck twaalf invloedrijke (post)moderne filosofen die elk in meer of mindere mate ‘atheïst’ worden genoemd. Althans, dat leert de karikatuur die men in handboeken en inleidingen vindt. Meganck schoont dit beeld op en biedt aan de hand van hun visie op God en godsdienst...