Een fascinerende reis door de lange eeuw van utopieën

Het begint allemaal met een enorme knal die over de hele wereld gevoeld wordt: de uitbarsting van de Krakatauvulkaan in 1883. Deze uitbarsting staat in Peter Neumanns boek Vuurland symbool voor de enorme kracht van de utopische ideeën die in de lange twintigste eeuw zijn ontstaan.

Gedurende deze periode volgde het ene utopische wereldbeeld op het andere. Vandaag de dag lijkt de tijd van utopieën echter louter tot het verlede...

Historicus Fred van Lieburg belicht in ‘Het volk achter de VU’ de geschiedenis van het ontstaan van de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 1878 streefde De Vereniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag zonder overheidssubsidie naar een eigen universiteit. Binnen enkele jaren waren er 2500 donateurs, tien jaar later meer dan 8500. Samen financierden zij de Vrije Universiteit in Amsterdam. In deze studie wordt deze gulle achterban nauwkeurig in kaart gebracht. Dat resulteert ...

'De verschrikkelijke Janmaat' beschrijft de opkomst en ondergang van een controversiële politicus.Sinds de jaren zeventig leidt de immigratie uit niet-westerse landen tot frictie in de Nederlandse samenleving. Problemen waar Hans Janmaat met zijn Centrumpartij vanaf 1980 aandacht voor vraagt. Later zouden Bolkestein, Fortuyn en Wilders deze thematiek agenderen.Janmaats kritiek op de multiculturele samenleving leidde tot emotionele reacties, demonisering in de media, een cordon sanitaire in d...

De verovering en de zogenoemde ‘pacificatie’ van zwart Afrika waren een langdurig, ononderbroken proces. Geen jaar ging voorbij zonder oorlog, geen maand zonder repressie of gewelddadige actie! Congo werd een privaat domein van Leopold II en daarna een kolonie van België als gevolg van een echte koloniale oorlog. Dat is de boude stelling van Zana Mathieu Etambala op basis van jarenlang intensief onderzoek.

Etambala laat de mensen van toen aan het woord: de blanke militair die samen met ...

De herontdekking van het Romeinse recht aan het einde van de 11de eeuw markeert het begin van de Europese rechtstraditie. Tijdens de late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd groeide de rechtsgeleerdheid uit tot een autonome en goed ontwikkelde wetenschap die doordrong tot in de verste uithoeken van Europa. Hoewel de verschillende Europese landen vervolgens ieder hun eigen rechtsstelsels ontwikkelden, blijven zij op Engeland na alle schatplichtig aan de Romeinse traditie.

In dit boek schetst Randal...

Hoogleraren, universitaire medewerkers en studenten zijn in de negentiende en twintigste eeuw actief geweest in de politiek, in kerken en in andere maatschappelijke organisaties. Toch leidde dat binnen de muren van de academie zelden tot botsingen. Betekent dit dat hoogleraren en hun medewerkers werden en worden geselecteerd op pohtieke kleur en kerkelijke gezindte? Wordt aan universiteiten het negentiende-eeuwse liberale beginsel gehuldigd dat het streven naar een betere samenleving geen pol...

3 mei 1990

Vanmorgen stond opeens generaal Hein de Villefort du Toit voor mijn deur. Omdat mijn flat nog leeg is (de container is onderweg van Durban naar hier) gingen we naar het Wiener Café in Hillbrow. Hij wilde me waarschuwen dat mij donkere tijden stonden te wachten. In Pretoria wordt thans gesproken in termen van: Oltmans bedelt altijd om geld, Oltmans kan in Holland nergens meer schrijven, Oltmans wordt door niemand serieus genomen, Oltmans is in alle opzichten nu alleen nog maar scha...

29 januari 1991

Op 16 november had Buitenlandse zaken mijn verzoek tot inzage in de beperkende instructie van Luns (dd. 14 10 1990) beantwoord en stuurde me een aantal stukken toe, die Peter mij vanuit Johannesburg doorzond en ik gisteren ontving. Een ervan is een vertrouwelijk schrijven namens Luns door de chef voorlichting van Buitenlandse zaken Vroon, gedateerd 26 november 1962 aan alle posten en zelfstandige Consulaten-Generaal. Vroon geeft een karakterbeschrijving van mij en schrijft ond...

8 juni 1995

Vanavond boden Pieter Broertjes en Arendo Joustra mij in Pier 10 achter het Centraal Station een etentje aan voor mijn komende 70ste verjaardag. We zaten tussen andere tafeltjes gepropt, maar het voer was best lekker. Pieter gaf me een paar boeken cadeau en schreef er opdrachten in. (…)

Tijdens het bezoek van bondskanselier Helmut Kohl op 22 mei hadden Jessa van Vonderen en Pieter naast elkaar gezeten op het staatsdiner. Jessa had verteld over de reis in Canada en gezegd dat ik ...