Het Nederlandse liberalisme had niet bestaan zonder het vaak moedige en eigenzinnige optreden van de 'vrij-liberalen' in de negentiende en vroege twintigste eeuw. Een serie portretten van nog altijd bekende staatsmannen, zoals Samuel van Houten, én liberalen die ten onrechte in de vergetelheid zijn geraakt.

In een vrije staat dient iedereen die in het bezit kan worden geacht van een vrije wil, zichzelf te besturen. De wetgevende macht zou dan ook bij het volk in zijn geheel moeten berusten. Maar aangezien zoiets in de grote staten een onmogelijkheid is en ook in kleine staten op veel bezwaren stuit, dient het volk vertegenwoordigers aan te stellen die alles moeten doen wat het volk zelf niet kan.

Montesquieu,

Over de geest van de wetten (1748)

De formatie van colleges van burgemeester en wethouders verloopt anders dan die van een nationaal kabinet. Persoonlijke voorkeur en afkeer spelen een grotere rol, en tegelijk wordt er pragmatischer omgesprongen met de tegenstelling tussen traditionele en populistische partijen. Dat komt doordat men gewend is geraakt aan het bestaan van lokale partijen en hun aloude rivaliteit met de nationale partijen. Bovendien gaat de collegevorming er in grote steden anders aan toe dan in de kleinere gemee...