De Zuid-Afrikaanse Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee is vooral bekend als romanschrijver. Wat vele lezers niet weten, is dat zijn werk doordrenkt is van filosofie. Door de thematiek in zijn romans en verwijzingen naar bekende denkers als Jacques Derrida en Michel Foucault, laat Coetzee zien dat hij ook als filosoof een waardevolle gesprekspartner is.

In Coetzee, een filosofisch leesavontuur gaat Hans Achterhuis op zoek naar deze filosofie in het werk van Coetzee.. In het verlengde van iedere rom...

Hans Achterhuis ontmaskert de ideologie van het neoliberalisme tegen de achtergrond van de kredietcrisis. Het neoliberalisme blijkt net zo utopisch als het communisme. Het neoliberale manifest Atlas Shrugged, is na de Bijbel in de VS het best verkopende boek.Op het hoogtepunt van de kredietcrisis gaf voormalig topbankier Alan Greenspan publiekelijk toe dat er kennelijk 'een fout' zat in zijn diepe overtuiging dat vrije markten geen behoefte zouden hebben aan regulering. De man die achttien ja...

Schokkende aanslagen door moslimextremisten staan in ons geheugen gegrift, maar religieus geweld is allerminst het exclusieve domein van de radicale islam. Het is zo oud als de mens en zo actueel als het laatste nieuws. Militante white supremacists in de vs beroepen zich op christelijke waarden, het boeddhistische Myanmar dreef met geweld de islamitische Rohingya het land uit en hindoe-fundamentalisten in India botsen hardhandig met de moslimbevolking. Zit geweld ingebakken in het DNA van rel...

Een noodzaak in het publieke debat

Voortdurend in discussie, niet alleen met anderen maar ook met zichzelf, onderzoekt Achterhuis grote maatschappelijke vragen. We willen allemaal een betere wereld, maar is geweld gerechtvaardigd om die te realiseren, zoals in Syrië of Irak? We hebben ons onderwijssysteem gedemocratiseerd, maar brengt dat niet een nieuwe tweedeling tussen hoger en lager opgeleiden met zich mee? En we hebben onze gezondheidszorg geprofessionaliseerd, maar stemt het belang van...

In het voetspoor van Arendt, en ook veelvuldig in discussie met de actualiteit en de grote romanliteratuur, probeert Hans Achterhuis in zijn 750 pagina's tellende magnum opus Met alle geweld de vele verschijningsvormen van geweld te begrijpen.Welke filosofische, antropologische, sociale en politieke mechanismen zitten erachter? Maken agressie en geweldgebruik als evolutionaire erfenis deel uit van onze menselijke natuur? Als dat zo is, dan lijkt het utopisch om geweld volledig te willen afsch...

'Nooit eerder in de geschiedenis zaten de levens van mensen zo vol met conflicten. We moeten voortdurend ons mannetje staan, of ons vrouwtje - op straat, op het werk, in winkels en zelfs thuis. Het gekke is: ondanks al die confrontaties vloeit er maar zelden bloed. Nooit eerder zelfs was een beschaving zo effectief in het bewaren van vrede. Hoe lukt dat in onze moderne samenleving, wat is het geheim? Daarnaar gaan wij in dit boek op zoek.' - Hans Achterhuis en Nico Koning Een wereld zonder co...

Het is hoog tijd dat we op zoek gaan naar alternatieven voor de desastreuze 'utopie van de vrije markt'. Daarbij kan Utopia van Thomas More ons goede diensten bewijzen, maar we moeten dat 'oerboek' uit 1516 dan wel met nieuwe ogen bekijken. Door de eeuwen heen is de tekst opgevat als een serieuze blauwdruk van een ideale samenleving, maar dat gaat geheel tegen More's bedoeling in. More schreef Utopia nu juist - in het verlengde van Erasmus' Lof der zotheid - als een boek vol spot, maatschappi...

De tien geboden zijn - met een fraai aforisme van de Franse dichter René Char - 'een erfenis die ons zonder bijbehorend testament is nagelaten'. Vorige generaties dachten nog wel over zo'n testament te beschikken. Zij meenden in grote lijnen te weten hoe de geboden moesten worden uitgelegd en toegepast. Die zekerheid is ons moderne mensen uit handen geslagen. Wat moeten wij met een archaïsch voorschrift als 'Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben' in onze multiculturele same...

'Zonder vrienden zou niemand willen leven', stelt Aristoteles. Zonder vrienden kan in elk geval, zo is de ervaring van Hans Achterhuis, een filosoof geen filosofie bedrijven. Bij al zijn filosofische werk is Achterhuis zich steeds meer bewust geworden van zijn verwantschap met andere denkers die hem hebben gedragen, bepaald, gevormd en veranderd. Naast het netwerk van tijdgenoten met wie hij vrijelijk in discussie kon gaan, waren er ook de filosofische vrienden die hij via hun teksten kon bez...