In het zesde deel van het BIOGRAFISCH WOORDENBOEK GELDERLAND worden de levens van vijftig mannen en vrouwen beschreven die op enigerlei wijze van belang zijn geweest voor de provincie Gelderland. Sommigen hebben er hun hele leven gewoond, anderen hebben er slechts een korte maar essentiële periode doorgebracht. Dit deel is geheel gewijd aan personen uit de negentiende en twintigste eeuw. Ook nu weer passeren diverse beroepen de revue: van priester, kinderboekenschrijfster, psychiater, papier...

Mores leren, dat is wat de auteurs van laat-middeleeuwse moralistische traktaten en leerdichten letterlijk willen doen. Zich baserend op analyse van een groot aantal van deze werken laat Petty Bange zien hoe zij dat deden. De auteurs wijzen hun lezers op het belang van zelfkennis en waarschuwen voor de zeven hoofdzonden (dochters van Lucifer!) met al hun dochterzonden. Ze leggen de tien geboden uit en vertellen hoe mensen met elkaar moeten omgaan: mannen en vrouwen, ouders en kinderen, geeste...

Geïnspireerd door Amerikaanse ziekenhuisarchitectuur en het ideaal van een Community Mental Hospital verrees in 1972 aan de rand van Maastricht een revolutionaire psychiatrische inrichting: een sterflat die deel uitmaakte van een imposant gebouwencomplex met onder andere zes aan elkaar gebouwde paviljoens, een polikliniek, een kapel en een zwembad. Aanvankelijk straalde Vijverdal psychiatrisch optimisme uit, maar na enkele jaren al gold de flat als symbool van vervreemding en medische hoogmo...

Van 1599 tot 1795 was de Staatse Raad van Vlaanderen het gerechtshof voor het huidige Zeeuws-Vlaanderen. Het gebied bestond uit het het vrije van Sluis en Vier Ambachten (Hulst, Axel, Asseneder en Boekhoute). De rest van Zeeland viel onder de rechtsmacht van het Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland. Daze procesgids beschrijft in hoofdlijnen hoe men voor de Staatse Raad van Vlaanderen procedeerde in civiele zaken, zowel in eerste instantie als in appel.Na een beschrijving van samenstelli...

Horst Gerson (1907-1978) bracht bij zijn aantreden in 1965 als hoogleraar kunst- en cultuurgeschiedenis in Groningen in tenminste twee opzichten een ommekeer teweeg. Door zijn komst verschoof de belangstelling van cultuurgeschiedenis naar de bijzondere vorm van de kunstgeschiedenis die het kennerschap is. Gerson was een voortreffelijk kenner. Met Gerson als hoogleraar acteerde de Groningse kunstgeschiedenis nu ook plotseling op een internationaal podium. De overgang naar Groningen had voor Ge...

De kritische heruitgave van de oude bibliotheekcatalogi van de Franeker universiteit die in 2005 verscheen, maakt het mogelijk om het bezit van deze bibliotheek nauwkeurig te reconstrueren en allerlei boek- en universiteitshistorisch interessante aspecten te onderzoeken. Was zo'n vroegmoderne universiteitsbibliotheek, waar de boeken aan de ketting lagen, bedoeld om te gebruiken of was ze eerder een statusobject? Was de bibliotheek er voor professoren of voor studenten? Diende ze het onderzoek...

Dit boek rekent af met de gedachte dat de protestantse arbeidersbeweging om principiële redenen geen wezenlijke bijdrage zou hebben geleverd aan de bevrijding van de arbeider. Het CNV zette zich met zijn eigen streven naar bedrijfsorganisatie en medezeggenschap wel degelijk - zij het soms aarzelend en altijd behoedzaam - in voor de 'deproletarisering' van de werkende klasse. De strijd daarover met geestverwante ideologen, politici en ondernemers bevestigt dat, evenals de principeafspraken di...

Op 8 april 1407 gaf Willem VI, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen, een stadsrecht aan Leerdam. Waarom was de graaf juist toen bereid dat te doen? Wat hield het recht precies in en welke gevolgen had het voor de ontwikkeling van de stad?In Verkochte vrijheid beantwoordt Antheun Janse, docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden, deze vragen De gebeurtenissen van 1407 blijken deel uit te maken van een bloedige vete, die de inwoners van het grensgebied tussen Holland, Gelre...

In de Republiek waren pamfletten het medium bij uitstek om snel op actuele ontwikkelingen te reageren. Ze zijn daarom tot dusver vooral object van historisch onderzoek geweest. Joost Vrieler laat hier zien, dat zij vanwege hun talrijke literaire vormen echter ook waardevolle bronnen voor de literatuurgeschiedenis zijn. Ruim een kwart van de zeventiende-eeuwse pamfletten bevatte poëzie. In Het poëtisch accent staat de functie van drie frequent beoefende poëtische genres centraal: sonnetten,...

De geschiedschrijving van het modernisme in Nederland telt nog tal van lacunes. Daaronder nemen de ontwikkelingen in de periode 1876-1950, waarin de vrijzinnig-theologische stroming voortdurend in debat ging met de verschillende orthodoxe groeperingen, een belangrijke plaats in. C.M. van Driel brengt deze ontwikkelingen vanuit verschillende invalshoeken in kaart. Veel aandacht besteedt hij aan het centrum van het modernisme, de Leidse theologische faculteit, waar de confrontatie tussen modern...