Crisis lijkt hét toverwoord om het huidige tijdsgewricht mee te vangen. De ene pandemie is nog maar net voorbij of de volgende oorlog is al begonnen; de macht van autoritaire leiders neemt overal toe. De wereld lijkt instabieler dan ooit.Ook de Grieken en Romeinen zaten niet om een crisis verlegen. Van de Trojaanse oorlog tot de val van het Romeinse Rijk: de klassieke oudheid was bepaald geen statische periode. Ruzie tussen legerleiders – Homerus heeft het er al over. Trumpiaanse toestande...

Prometheus

De Goden hadden Prometheus, zoon van Iapetos en Klymene, lief vanwege zijn vermogen tot ‘voor-denken’, zijn wijsheid, kunst en kracht.

Toch maakte hij zich gehaat omdat hij aan de alwetendheid van de Goden twijfelde...

Prometheus is het beeld voor de zelfstandige denker, die zijn grenzen leert kennen.

Vertaling: Marguerite Prakke

Ruim tweeduizend jaar geleden schreef Titus Lucretius Carus het leerdicht De Rerum Natura, Over de Natuur van de Dingen, waarmee hij de filosofie van de Griekse wijsgeer Epicurus onder de aandacht van het Romeinse publiek wilde brengen. Rome werd in die dagen verscheurd door burgeroorlogen, corruptie en schandalen en de bevolking snakte naar vrede en vriendschap. Dat was nu precies wat de filosofie van Epicurus bood: vrij van angst voor de goden, vrij van angst vo...

‘Romeinen imiteren de Grieken, maar de satire is van ons,’ zei in de oudheid een professor in de retorica. Het sarcastische hekeldicht werd inderdaad ‘uitgevonden’ door de Romeinse dichter Juvenalis (ca. 100 n.Chr.). Enkele van de zestien hekeldichten die hij als een vroege stand-upcomedian voordroeg zijn beroemd geworden: die op vrouwen, op het literaire leven, op de drukke wereldstad (Rome) en op de Raad van State die vergadert over het bakken van vis voor de keizer.

‘Wie bewaakt...

De mens lijdt onder het lot, dat al dan niet het gevolg is van het eigen gedrag. Hybris, de menselijke hoogmoed, is daarbij een kernbegrip. In een Griekse tragedie komt de held of heldin tot inzicht. En als het goed is heeft dat een louterend effect, ook op de toeschouwer, want catharsis is een vorm van emotionele zuivering. Aischylos was de eerste tragedieschrijver in de Griekse oudheid. Hij was een toneelvernieuwer (meer acteurs, meer dialoog) en bood zijn toeschouwers en zijn per...

De literatuur van de klassieke oudheid bevat vele

schatten. Poëtisch, aangrijpend, dramatisch,

beeldend, filosofisch: het is een mer à boire voor

kenners en voor leken. De overgeleverde teksten zijn

voor een groot deel verzameld in de Baskerville Serie,

sinds 1972 uitgebracht door Athenaeum—Polak &

Van Gennep. Ter gelegenheid van het jubileum van

deze reeks én het zestigjarig bestaan van de uitgeverij

verschijnt nu een bloemlezing van het mooiste uit

de oudheid, met teksten van onder mee...

In de eerste eeuw na Christus schreef Aulus Cornelius Celsus een encyclopedisch werk, De medicina, over de geneeskunde in zijn tijd. Na een inleiding over de ontwikkeling van de geneeskunde in voorgaande tijden, vooral bij de Grieken, bespreekt hij achtereenvolgens leefregels, behandeling van ziektes, recepten voor geneesmiddelen en chirurgische ingrepen. De vraag of hij arts was of goed geïnformeerde leek valt niet met zekerheid te beantwoorden. Maar met zijn aangename stijl en ongecomplice...

Sapfo van Lesbos staat als een lichtend baken aan het begin van de literatuurgeschiedenis. Ze leerde hele generaties dichters hoe ze moesten schrijven: levendig, lyrisch, en intens persoonlijk. Er is niet veel bewaard gebleven van haar werk, maar wat er nog is maakt zo’n indruk dat Sapfo is uitgegroeid tot de beroemdste dichteres uit de geschiedenis.

Na Sapfo lieten meer vrouwen een nieuw en eigen geluid horen in de antieke dichtkunst. Anyte uit Arcadië verhief als eerste het landschap to...

Wie heeft er niet gehoord van de bomen die bij Ovidius in elkaar groei­en uit liefde? Wie kent niet het verhaal van Orpheus in de onderwereld? De oudheid is nog niet voorbij. De inzichten en de wijsheid die te vin­den zijn in klassieke teksten kunnen ons ook nu nog iets leren en tot steun zijn. En vaak zijn het schitterende verhalen, met personages die al vele eeuwen tot de verbeelding spreken. Daarnaast is in de oudheid de basis gelegd voor een groot deel van de westerse literatuur – en ...

Ovidius’ ingenieuze keten van verhalen over wonderbaarlijke gedaantewisselingen wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke werken uit de Westerse literatuur. Een dergelijk meesterwerk verdient het om eens in de zoveel jaren opnieuw te worden vertaald; Gedaantewisselingen is na tweeduizend jaar is nog steeds opmerkelijk levendig en uiterst leesbaar.

Ovidius’ meeslepende gedicht inspireerde talloze schrijvers, dichters en kunstenaars. Op briljante wijze toont hij ons de aang...