Als iemand de statuur van het essay in Nederland hooghoudt, dan is het Tijs Goldschmidt. Hij toont aan dat het genre niet moeilijk is, maar juist een sprankelende uitdaging om mee te denken. Goldschmidts essays zijn voor alle zintuigen en kunnen alleen op het puntje van de stoel genuttigd worden.

De jury van de P.C. Hooft-prijs omschrijft Tijs Goldschmidt als een essayist pur sang: ‘Hij schrijft nooit zomaar een populairwetenschappelijke verhandeling, hij bedrijft literatuur. Hij formuleert...

‘Het gen van de ziel’, ‘Vis in bad’, ‘Winterslaap’, ‘Kleurenleed’, ‘Doen alsof je doet alsof’: zet de titels van de essays op een rij en je krijgt een eerste indruk van de grenzeloze interesse en het associatieve denkvermogen van Tijs Goldschmidt.

Na het succes van Kloten van de engel komt de uitvinder van ‘vaag denken’ met een nieuwe bundeling beschouwingen over mensen en dieren. ‘De kloof tussen mens en dier is geforceerd. Ik stoor me eraan dat de mens per definiti...

Tijs Goldschmidt bekleedde de Eugène Dubois wisselleerstoel (2021) aan de Universiteit Maastricht en sprak in die hoedanigheid met studenten over leven en werk van Eugène Dubois, de allereerste paleo-antropoloog die fossiele resten vond van een mensensoort die al op Java rondliep lang voordat- omstreeks 250.000 jaar geleden – Homo sapiens ontstond.

Tegenwoordig wordt gedacht dat het om Homo erectus ging. Dubois deed volgens sommige vooraanstaande onderzoekers briljant en Nobelprijswaard...

‘Goldschmidt-variaties’ worden ze wel genoemd, de essays van Tijs Goldschmidt, waarin niets is wat het lijkt, en waarin cultuur en evolutie altijd meer met elkaar te maken hebben dan je op het eerste gezicht vermoedt. In een essay over digitalisering van teksten zoekt hij naar parallellen tussen het kopiëren van DNA en het steeds nauwkeuriger kopiëren en sneller verspreiden van teksten (‘culturele evolutie’). Daarnaast zet hij de biologische betekenis uiteen van, onder veel meer, de...