Sleutel tot Zelfrealisatie

Nisargadatta (1897-1981) werd in de jaren zeventig bekend over de hele wereld door zijn boek I Am That. Hij was de eerste Indiase advaita-leermeester bij wie zoekers uit het Westen terechtkwamen. Daarentegen is nauwelijks bekend wie zijn leermeester was: Sri Siddharameshwar Maharaj (1888-1936). Siddharameshwar kwam in 1919 tot Zelfrealisatie en gaf sindsdien onderricht overal waar hij kwam.

Vlak voor zijn dood schreef hij 'Sleutel tot Zelfrealisatie'. Op 25 september 1935 zei hij in een lezing daarover: ‘De Meestersleutel tot wat hier gezegd wordt, is dat hij wiens conceptuele identiteit opgelost is, een Jnani is. De illusie is voorbij, de elementen zijn verdwenen, en ook het Kennen is er niet meer. Alleen het “Hoogste Kennen” (Vijnana) oftewel Brahman blijft over. Zodra één huis is leeggehaald, zijn alle huizen leeg.’

Cruciaal in zijn benadering is dus de overgang van het herkennen van Bewustzijn (Jnana) naar het Hoogste Kennen (Vijnana), namelijk dat je uiteindelijk zelfs dat niet bent. Je bent Dat, waarin en waaruit alles ontstaat en weer vergaat. In de opbouw van het betoog van 'Sleutel tot Zelfrealisatie' staan vier ‘lichamen’ centraal, namelijk het fysieke, subtiele, causale en supra-causale lichaam. Deze worden nauwgezet uitgewerkt als stappen omhoog op een ladder, waarbij het ‘ik’ telkens vergeefs zijn ware identiteit als die lichamen denkt te vinden. Zo wordt uiteindelijk Vijnana bereikt, de Hoogste Werkelijkheid, het Hoogste Kennen, waaruit de lichamen ontstaan als conceptualiseringen van Zijn onkenbare absolute aard. En vervolgens kan die ladder omgekeerd ook weer worden afgedaald.

Siddharameshwar wordt tot de grootste advaitameesters van de 20e eeuw gerekend. Nu verschijnt voor het eerst een Nederlandse vertaling van dit genoemde boek, waarin Siddharameshwar kernachtig zijn leer uiteenzette. De vertaling wordt voorafgegaan door een inleiding van de vertaler over het leven en de leer van Siddharameshwar en in een bijlage zijn enkele teksten van Nisargadatta over zijn leermeester bijeengebracht.