Leven met Levinas

Wij leven in een wereld vol instellingen die soms op instorten lijken te staan. Filosoof Levinas onderzoekt hoe mensen telkens weer ongemerkt opstaan en aan de gang gaan, om er het beste van te maken. Bij hem wordt leven weer een werkwoord! Het kan fijn zijn: met smaak genieten van lekker eten, ergens waar je je thuis voelt – het kan ook lelijk tegenzitten. Hoe houden we grip op de omstandigheden, wanneer zelfs elementaire begrippen als ‘hier en nu’ al hun vastigheid verliezen? Wat wij vaak onbewust zelf doen, gewoon op het gevoel, verdient aandacht. Zo creëren we onze identiteit, waar anderen zich zo graag mee bemoeien.

Levinas biedt handreikingen om zaken anders te bekijken: een beetje andersdenkend worden misschien? Onze wereld zit vol lang bestaande begrippen. Ook onze taal omvat veel ideeën van oude filosofen, die nader onderzoek verdienen. Werken Middeleeuwse tradities dieper door dan we denken, met hun transcendentie en metafysica? Levinas bekijkt Griekse filosofen opnieuw; voelt een dwarse metafysicus zich hier bijna thuis?

Dit boek bestaat uit twee delen. In deel I, dat Levenswerk heet, schetst auteur Ab Kalshoven zijn ruim dertig jaar Levinas-werk: vier boeken, een biografie en vertaling van artikelen, pogingen om zijn teksten meer toegankelijk te maken. Met sleutelmomenten en stukjes overzicht brengt hij feiten en vragen dichterbij – zoals in de Joodse traditie, waar trouwe lezers oude teksten zo tot leven wekken dat ze ons weer aanspreken.

In deel II, getiteld Levinas Leren Lezen, gaat de auteur precies die kant op. Een paar jaar geleden las hij kernstukken van Levinas opnieuw en vond oude en nieuwe inzichten, plus oude en nieuwe vragen die de lezer ruimte bieden tot eigen lezing en herlezing (ook van deel I!).