God en de moraal

TROUW: 'Een smakelijk kluifje voor theologisch en filosofisch geïnteresseerde lezers die zich eens graag op een heel ander been willen laten zetten.'

Kunnen we uit de Bijbel morele gedragsregels afleiden? En zijn die universeel en altijd geldig, en dus ook direct toepasbaar hier en nu? Nee, zegt de gerenommeerde theoloog Rochus Zuurmond. Bijbelse teksten, zoals de Tien Geboden en de Bergrede, zijn ontstaan onder andere omstandigheden dan de onze, met andere normen en waarden. Zelfs over naastenliefde dacht men anders. Dat maant tot voorzichtigheid.

De Bijbel gaat niet over wat wel en niet mag, maar over macht. Geloof stelt de vraag welke machten wij collectief en individueel vertrouwen. Zijn dat de goden van deze wereld? Of is het die vreemde, ontregelende God waarover de Bijbel verhaalt en die vaak keuzes maakt die strijdig lijken met onze politieke logica? De bijbelse teksten ondermijnen elke dominerende moraal en openen onze ogen voor het weerloze.

Prof. dr. Rochus Zuurmond (1930) is emeritus hoogleraar Bijbelse Theologie. Met God en de Moraal (over het gebod) maakt hij de klassieke trits ‘geloof-gebod-gebed’ compleet. Eerder schreef hij 'Niet te geloven' (2010), over de Apostolische geloofsbelijdenis, en 'In hemelsnaam' (2012), over het Onze Vader.