De drukkerijklok stond stil

De drukkerijklok stond stil

Oorlogsdagboek van drukkerijdirecteur Hendrik Veldwachter

Drukkerijbazen worstelden tijdens de Tweede Wereldoorlog met duivelse vraagstukken. Ze probeerden werknemers te behoeden voor deportatie naar Duitsland. Tegelijkertijd probeerden ze alles om te voorkomen dat de nazi’s hun kostbare machines roofden. Eén truc werkte: drukopdrachten van de bezetters en hun Nederlandse hielenlikkers uitvoeren.

Van 1926 tot 1963 was Hendrik Veldwachter directeur-eigenaar van Drukkerij Ovimex. Als nuchtere en joviale Sallander runde hij zijn bedrijf. Tijdens WO2 paaide hij nazi’s met het vervaardigen van drukwerk. Zo lukte het hem meerdere personeelsleden én zijn machinepark te behouden.

In zijn borst klopte een warm, sociaal hart. Hij bekommerde zich om zijn gezin en om anderen. Tijdens de hongerwinter ritselde hij voedselpakketten. Met slimmigheidjes kreeg hij die op de juiste plekken. Hongertrekkers uit de Randstad voorzag hij van slaapplekken, eten en drinken.

Hoe hij het flikte zich staande te houden heeft hij opgetekend in zijn oorlogsdagboek, bijna tachtig jaar na de bevrijding teruggevonden op een zolder. Eerlijk, openhartig en recht voor z’n raap beschrijft hij hoe de wanhoop hem dreigde te verlammen. Hij maakte er geen zakelijk verhaal van. Zijn emoties ving hij in treffende beschrijvingen.

Zijn oorlogsdagboek is het eerste en enige verslag van een drukkerijdirecteur die moest zien te overleven onder de gruwelijke naziknoet.

,,Het dagboek van Veldwachter heeft mij echt gegrepen. Het geeft een indringend beeld van Deventer tijdens het laatste heftige oorlogsjaar.’’

Ewout van der Horst, directeur Deventer Verhaal