Denkadviseren

Een directeur wil in zijn organisatie ietsverbeteren. Hij wil daarover advies van eenexterne adviseur. Hun gesprek verloopt alsvolgt:Klant zegt: ‘Voordat ik begin, wil ik toch eersteen beetje weten wie ik tegenover mij heb.Ik zou graag willen weten wat je zoal gedaanhebt op het gebied van advisering en metname de resultaten, en wat jij daaraan denktte hebben bijgedragen. Zou je een paarvoorbeelden kunnen noemen?’De (denk)adviseur antwoordt: ‘Wat ikgedaan heb, is dat ik zojuist met volleaandacht naar jou heb geluisterd, als jouwadviseur. Zo hoorde ik jou ons adviesgesprekbeginnen met de woorden “voordat ik begin”.Met dit voorbeeld weet jij nu wellicht eenbeetje wie je tegenover je hebt. Is dit wetennu voor jou een resultaat dat ik zojuist hebbijgedragen of een resultaat dat jij zelf hebtgeproduceerd en geïnterpreteerd uit wat jemij hier hebt horen zeggen?’Denkadviseren is niet de zoveelste variantvan organisatieadviseren. Het is eenwezenlijk andere benadering van adviseren,begeleiden en coachen, waarbij dedenkadviseur niet optreedt als de deskundigedie een oplossing weet of bedenkt. Inplaats daarvan stimuleert hij vanuit eenbelangeloze, verwonderde en aandachtigehouding de adviesvrager om zijn denken teontstroeven. Door het veranderen van zijnbestaande interpretaties van en gedachtenover de werkelijkheid, en door zijn ideaalbeeldnog eens kritisch tegen het licht te houden,produceert de adviesvrager als het warezelf de oplossing van zijn probleem. De theorie achter denkadviseren is vanorganisatiepsycholoog dr. Edu Feltmann, alsvervolg op zijn eerdere theorie over ‘mono-,poly- en metaparadigmatisch adviseren’ diehij beschreef in zijn dissertatie (1984). Uitgaandevan ‘de driehoek van betekenis’ uitde taalfi losofi e (over de relaties tussen taal,denken en werkelijkheid/waarheid) en geïnspireerddoor enkele bronnen uit de kunstfilosofi e, de poëtica en de taalkunde — ‘de DrieGratiën’ — heeft hij de afgelopen 25 jaar zijnvisie op ‘het geheim van adviseren’ verderontwikkeld en verdiept, wat resulteert in eenverrassende, oorspronkelijke en radicaalandere kijk op de praktijk van adviseren,begeleiden en coachen.Drie oud-leerlingen — Barbara Lubbers,Makkie Metsemakers en Ger Dijkgraaf —namen het initiatief om Edu’s ideeën bijeen breed publiek te introduceren. Met z’nvieren schreven zij dit inspirerende boekwaarin zowel de theorie als de praktijk vanhet denkadviseren op een inzichtelijke manierwordt gepresenteerd. De vier auteurs proberendaarbij te achterhalen ‘wat het toch is’dat denkadviseren zoiets als ontroering kanwekken, een soort sprakeloze verwonderingover de werking van taal in adviesgesprekkendie je doet denken: ‘Mooi… maar dat is hetwoord niet’ (naar het gelijknamige boek vanRutger Kopland).Denkadviseren is zowel een verrassend, praktischen inzichtelijk boek als een ode aan deeenvoud, lichtheid en waardigheid van ‘denkadviseren’.Het zou ‘mooi’ zijn als iemand diemet dit boek in gesprek gaat een ervaring vanpoëtica zou beleven… Dan zou ook het lezenvan dit boek een ervaring van ‘denkadviseren’kunnen zijn: de ontstroevende ontdekking vaneen nieuwe, aantrekkelijke kijk op adviseren.