Kroniek van Nieuw-Guinea, Papua-Indonesië - van ontdekking tot vrijheidsstrijd, 1500 tot heden.

Deze trilogie geeft een breed overzicht van de geschiedenis, land, cultuur, natuur, de politieke situatie en de slavernij van de volken in Nieuw-Guinea, thans Papua-Indonesië. Veel aandacht ook voor de koloniale geschiedenis van Nederlands-Indië en de verbondenheid met Nieuw-Guinea. Duizenden jaren lang leefden er op Nieuw-Guinea, na Groenland het grootste eiland ter wereld, vele Papua-volken, gescheiden van elkaar door bijna ondoordringbaar oerwoud, hoge bergen en uitgestrekte moerassen. In stamverband kenden zij elk hun eigen taal en religie, waarin de voorouderverering een cruciale rol speelde. De Papua’s ontwikkelden groentetuinen en hielden varkens, die tijdens de belangrijke varkensfeesten gegeten werden. Beschilderd en in prachtige uitdossing werd er dan gedanst en gezongen, urenlang. Mannen kregen bij de vrouwen aanzien door te vechten tegen naburige stammen en daar ‘koppen te snellen’.

Midden 19e eeuw ontstond er steeds meer belangstelling voor het eiland en werden er vanuit veel landen ontdekkingstochten georganiseerd. Zendelingen en missionarissen werden uitgezonden om het Christelijk geloof te brengen. Eenvoudige gezondheidszorg en dorpsscholen verschenen er, maar veel oude, soms schadelijke, gewoonten en gebruiken, bleven nog lang bestaan.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hielden de Japanners in Indië en Nieuw-Guinea verschrikkelijk huis. Vooral na 1950 besteedde Nederland meer aandacht aan dit laatste deel van haar voormalige kolonie, die buiten de officiële overdracht aan de Republiek Indonesië was gehouden. De Papua-bevolking moest immers naar zelfstandigheid worden geleid, maar daar dacht de jonge Republiek, zeg President Soekarno, anders over. Infiltraties door Indonesische militairen namen toe en in 1962 dreigde de situatie op een echte oorlog uit te draaien. De Verenigde Staten, bang Indonesië aan het communisme te verliezen, dwongen Nederland bakzeil te halen. Nieuw-Guinea werd een kolonie van Indonesië, want van een vrije stemming over hun eigen toekomst was in 1969 geen sprake. De bezitsrechten van de Papua’s worden genegeerd, er vindt intensieve houtkap plaats en er verrijzen omvangrijke oliepalm-plantages. De grootschalige mijnbouw van goud, koper, nikkel, gas e.a. vervuilt land en rivieren.

De oorspronkelijke bewoners vormen, door de omvangrijke transmigratie van vooral Javanen, nog slechts een minderheid in eigen land.

Het vele verzet tegen de Indonesische overheersing leidde in februari 2023 tot de gijzeling van een Nieuw-Zeelandse piloot, met als doel internationaal meer aandacht te krijgen voor de grote leefproblemen van de Papua’s. Hij werd op 21 september 2024, in goede gezondheid, vrijgelaten.

Heeft Nederland een ereschuld aan de Papua’s?