Alva en de Nederlanden

In het voorjaar van 1567 stuurt koning Filips II de hertog van Alva (1507-1582) naar de Nederlanden om daar alvorens hij er zelf naartoe reist de rebellen en de verantwoordelijken voor de Beeldenstorm van 1566 te bestraffen. Filips II komt niet en eind 1567 wordt Alva landvoogd. Hij zet de bestraffingen voort, hervormt de fiscaliteit en bestrijdt de corruptie. In 1568, maar vooral vanaf 1572, voert hij oorlog tegen de rebellen.

De oorlog in de Nederlanden is een burgeroorlog waarin groepen Nederlanders tegenover elkaar staan. Daaraan liggen spanningen ten grondslag tussen de monarchie die gaandeweg evolueert naar centralisme, bureaucratisering en absolutisme. Dit conflicteert met de op privileges gebaseerde politieke orde. De roep om vrijheid van religie is de lont in het kruitvat.

Gustaaf Janssens doet al meer dan vijftig jaar onderzoek naar Alva. Het bracht hem naar archieven in zes Europese landen. Alva en de Nederlanden is geen pleidooi voor een rehabilitatie van Alva maar werpt wel een nieuw licht op zijn activiteiten als landvoogd (1567-1573) en op de beeldvorming over hem vanaf de zestiende eeuw tot vandaag