De Chinezenmoord

In oktober 1740 voltrok zich in Batavia een drama waarvan de overzeese wereld een aantal maanden later met ontsteltenis kennisnam. Als reactie op een Chinese volksopstand tegen het VOC-bestuur richtten de Europese burgers van de stad samen met de matrozen van de vloot een verschrikkelijke slachting aan. Alle Chinese stadgenoten, samen ongeveer de helft van de bevolking, werden vermoord. De moordenaars trokken van huis tot huis, zelfs de ziekenhuizen werden niet overgeslagen.

Hoe was zo’n bloedbad mogelijk in het welvarende Batavia, ‘Koningin van het Oosten’, in honderd jaar tijd opgebouwd door Nederlanders en Chinezen samen? Waar moest de schuld worden gezocht voor deze genocide? Er verschenen felle pamfletten. Verschillende rechtszaken werden aangespannen. Maar uiteindelijk verdween alles in de doofpot.

In De Chinezenmoord reconstrueert sinoloog Leonard Blussé aan de hand van een rijke verscheidenheid aan zowel Nederlandse als Chinese bronnen op weergaloze wijze hoe een spectaculair, multicultureel, koloniaal project als Batavia binnen enkele jaren zo dramatisch uiteen kon vallen: het gevolg van een giftig mengsel van natuurrampen, een pandemie, winstbejag en persoonlijke conflicten binnen het VOC-bestuur.

Nooit eerder werd zo meesterlijk en met zo veel oog voor het sprekende detail ontrafeld wat de Chinezenmoord van Batavia behelsde, wat eraan voorafging – en hoe dit drama zonder weerga ten slotte onder het tapijt van de koloniale geschiedenis werd geschoven.