Vreemde eenden

Zomer 2020. In de VS laaien angst, woede en verontwaardiging op na de moord op George Floyd, het zoveelste incident van politiegeweld. Wereldwijd gaan mensen massaal de straat op. Black Lives Matter. Racism is a Pandemic Too. Equality for All.

Deze protesten leggen een pijnlijke waarheid bloot. Alhoewel we leven in een democratie, met als basisbeginselen vrijheid en gelijkheid, is de praktijk weerbarstig. Racisme is niet alleen alledaags en institutioneel, het is van alle tijden. Net als antisemitisme, homofobie, het geweld tegen religieuze minderheden, en de onderdrukking van vrouwen.

Waarom sluiten mensen - in praktisch elke samenleving - bepaalde groepen uit? Waarom schieten we stelselmatig tekort in de toepassing van onze eigen democratische idealen? Kunnen we eigenlijk wel samenleven zonder in de ander de zondebok te zien? En zo ja, hoe dan?

Martine Beijerman onderzoekt in Vreemde eenden hoe het komt dat er altijd weer groepsvorming, en daarmee uitsluiting, plaatsvindt. Als Nederlandse immigrant in Amerika zoekt ze naar antwoorden. Ze gaat met topwetenschappers uit verschillende disciplines in gesprek en bundelt inzichten uit boeken, documentaires en artikelen. Ze beschrijft hoe groepsdynamieken werken, welke rol onze biologische en psychologische processen spelen, hoe we ons verhouden tot de ander, waarom we het gesprek niet aangaan en vooral: hoe we uitsluiting kunnen voorkomen.

Vreemde eenden is een even confronterend als hoopgevend boek dat ons uitnodigt tot collectieve zelfreflectie.