Flarden van gesprekken

Toen de dagboeken van Etty Hillesum werden gepubliceerd, was het voor haar vrienden – voor zover nog in leven – een grote verrassing om haar gedachten te lezen over onderwerpen als God, schepping en mens, lot en geschiedenis, lijden en haat. Dit was niet de Etty zoals zij zich haar herinnerden. Hoe kon het gebeuren dat zij deze gedachten nooit met hen had gedeeld?

Eén van haar vrienden wist de oplossing. Hij vertelde dat Etty Hillesum haar gespreksonderwerp aanpaste aan de vriend of vriendin met wie zij aan het converseren was. Met de één had zij het over politiek, met de ander over boeken die zij had gelezen, en met een derde over God en zijn woonplaats in ons, mensen.

Deze diversiteit aan onderwerpen vinden wij terug in haar dagboeken en brieven, en is ook één van de redenen waarom heel verschillende lezers zich in haar woorden kunnen terugvinden. Juist deze veelzijdigheid en haar grote talent als schrijfster zorgen ervoor dat men haar werk blijft lezen en herlezen, wereldwijd.

Dit boek brengt aan de hand van haar discussies met een aantal van die vrienden – voor zover nog te reconstrueren – die diversiteit in beeld. Door haar vrienden kort te karakteriseren ontstaat een indruk van de wereld waarbinnen Etty Hillesum in de laatste jaren van haar kortstondige leven haar dagboeken en brieven schreef, die meer dan 75 jaar later nog steeds zo actueel zijn.

Prof. dr. Klaas A.D. Smelik studeerde theologie, semitische talen, oude geschiedenis en archeologie in Utrecht, Amsterdam en Leiden. Hij doceerde Hebreeuws, Hebreeuwse Bijbel, Jodendom en Oude Geschiedenis in Amsterdam, Utrecht, Brussel, Leuven en Gent. In 2006 richtte hij het Etty Hillesum Onderzoekscentrum op, eerst in Gent en sinds 2015 in Middelburg. Verder is hij specialist op het gebied van het antisemitisme. Hij is auteur, medeauteur en eindredacteur van een vijftigtal boeken. Hij staat bekend om zijn heldere schrijfstijl en brede eruditie.