Huis van barmhartigheid

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in Noord-Afrika de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar de kerk om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard.

Voor deze bundel werden zesendertig preken vertaald van de 'sermones de diuersis', preken over verschillende thema's. Dit boek bevat de eerste reeks preken van deze groep. Van verreweg de meeste (29) verschijnt in dit boek de eerste Nederlandse vertaling. De bundel bevat bovendien relatief veel preken waarvan de Latijnse teksten pas recent zijn teruggevonden: drie ervan rond 1990, een in 1995, drie in 2007 en een in 2012.

Als predikant kon Augustinus luisteraars en latere lezers van zijn toespraken nogal eens treffen door rake vergelijkingen. Ook deze bundel bevat daarvan weer mooie voorbeelden. Zo vergelijkt hij bijvoorbeeld het kerkgebouw met de geloofsgemeenschap die er samenkomt en verwoordt hij allerlei parallellen tussen beide. In een andere preek wijst Augustinus op de tijdelijkheid van kerkgebouwen: het voorlopig karakter houdt een waarschuwing aan gelovigen in maar ook een belofte. Door die duidingen bevatten Augustinus' preken soms verrassend actuele betekenis voor onze tijd waarin zoveel kerken aan de eredienst worden onttrokken en herbestemd of afgebroken.

We leren de bisschop van Hippo Regius kennen als een toegewijd pastor, een diepzinnig theoloog en een zorgvuldige uitlegger van de bijbel. Als geen ander beijverde Augustinus zich om de geloofsgemeenschap te dienen met woorden ter bemoediging, troost of waardering. Zijn preken sprankelen van levend geloof, diepe wijsheid en pastorale zorg. Met deze preken beoogde de bisschop dat zijn luisteraars en lezers leren leven als in een huis van barmhartigheid.