Jan van Schaffelaar

Jan van Schaffelaar, offerde zich in 1482 op voor zijn makkers door van de

toren van Barneveld te springen. Later kreeg hij in geschiedenisboeken en

romans de status van nationale held. Men beschreef hem als een edelman, als

de heer van kasteel de Schaffelaar, een inwoner van Barneveld, een Kabeljauw.

Enkelen betwijfelden of de sprong had plaatsgevonden.

Over die gebeurtenis had men echter eeuwen lang niet meer dan een stukje

tekst van negentien regels uit een vijftiende-eeuwse kroniek. Met systematisch

ontleden van die tekst en vergelijking met recent ontdekte bronnen laat deze

studie iets heel anders zien.

Jan van Schaffelaar kwam niet uit Barneveld maar uit Leusden, hij was geen

edelman maar een boer, hij was geen Kabeljauw, het kasteel de Schaffelaar

bij Barneveld heeft niets met Jan van Schaffelaar te maken en het is onjuist

om hem als een vaderlandse figuur te presenteren. Hij was vooral een niets

ontziende huurling die leefde van plunderen. Maar hij is echt naar beneden

gesprongen en men kan dat met recht een heldendaad noemen.

Dr. D.A. Berents schreef onder meer Misdaad in de Middeleeuwen, Stalin en

Hitler komen in de hemel, Slachtbank, Pulp en Adam at geen appel, de verhalen

van het Oude Testament historisch onderzocht.