Herbergzame zorg organiseren

Vanaf 1987 is in de zorg geleidelijk het stelsel van gereguleerde marktwerking ingevoerd. Het economische aspect daarvan is op de voorgrond komen te staan. Dat sijpelt door tot in de relatie tussen cliënt en zorgbieder. Soms ervaren cliënten daardoor, naast al het goede wat wordt gedaan, dat er leed wordt toegevoegd aan hun bestaande leed. Evenwaardige zorgrelaties en bedrijfseconomisch organiseren komen op gespannen voet met elkaar te staan. Hoe kunnen managers dit spanningsveld beter hanteren en bijdragen aan florerende zorgpraktijken?

Om deze vraag in het perspectief van normatieve professionalisering te beantwoorden, zijn binnen drie grote zorginstellingen specifieke mensen opgespoord. Het zijn mensen die opvielen door de goede zorg die zij gestalte geven in combinatie met het bieden van professionele steun in een collegiaal netwerk. Zij creëren op eigen kracht een veilige omgeving voor hun cliënten. Daarbinnen voelen cliënten zich gesterkt in hun zelfvertrouwen en durven zij een stapje in hun persoonlijke groei te zetten. De in dit onderzoek zogenoemde zorgdragers laten zich minder gelegen liggen aan schaduweffecten van marktwerking. In kaart is gebracht hoe acht zorgdragers hun dagelijkse praktijk beleven. Daaruit worden lessen getrokken voor het organiseren van zorg.

Dit onderzoek exploreert een praktische oefenweg voor managers, die zorgpraktijken willen laten floreren. De oefenweg is onderbouwd met wetenschappelijke inzichten uit zorgethiek, relationele psychoanalyse en cybernetica van het organiseren. Het perspectief van normatieve professionalisering verbindt deze inzichten met elkaar.

Tom Peetoom (1951) studeerde Elektrotechniek en Bedrijfskunde in Delft. Hij heeft verandertrajecten begeleid in Nederland en in Duitsland. Hij deed dit achtereenvolgens als projectadviseur bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, als managementtrainer en begeleider bij het NPI Instituut voor Organisatie Ontwikkeling en als zelfstandig gevestigd crisismanager. Zijn werk richt hij op zorginstellingen en de publieke sector. De laatste jaren heeft hij wetenschappelijk onderzoek verricht in het kader van de Graduate School van de Universiteit voor Humanistiek. Zijn queeste is het organiseren van goede zorg.