Vertrouwen in de lokale rechtsstaat

De afgelopen jaren heeft de wetgever verschillende taken gedecentraliseerd. Deze decentralisatie is begonnen in het sociaal domein, maar strekt zich uit over tal van andere beleidsterreinen. Burgers zijn hierdoor steeds afhankelijker geworden van lokale overheden. Deze constatering was voor de onderzoeksgroep Public Trust and Public Law van de Rijksuniversiteit Groningen aanleiding om te onderzoeken hoe het staat met de rechtsstatelijke kwaliteit van deze decentralisaties. Hoe zit het bijvoorbeeld met de bescherming van grondrechten? Is de lokale democratie wel in staat om de beslissingen te nemen die horen bij deze decentralisatie? En in hoeverre zijn verschillen tussen gemeenten aanvaardbaar?

Deze bundel gaat over de ‘lokale rechtsstaat’. Uiteindelijk leidt decentralisatie tot een governancevraagstuk: gemeenten moeten in staat zijn om lokaal afwegingen te maken die door de centrale overheid worden gerespecteerd. De bijdragen in deze bundel laten zien dat deze governance op verschillende manieren onder druk komt te staan. Grondrechten beperken bijvoorbeeld de lokale afwegingsruimte.

Dat geldt te meer in het geval deze kunnen worden ingeroepen voor de rechter. Daarnaast blijkt de centrale overheid onder het mom van ‘stelselverantwoordelijkheid’ lokale afwegingsruimte te beperken. Vertrouwen in de lokale rechtsstaat wordt aanbevolen voor juridische en bestuurlijke professionals die zich op enigerlei wijze bezighouden met decentralisaties of anderszins geïnteresseerd zijn in de governance van de bestuurlijke verhoudingen in Nederland.