Door meten tot weten

Op 22 mei 2015 sprak prof. Willem van Boom zijn oratie uit ter gelegenheid

van de aanvaarding van de leerstoel Civiel Recht te Leiden. De

titel 'Door meten tot weten' verwijst naar de lijfspreuk van natuurkundige

Heike Kamerlingh Onnes. Diens borstbeeld met lijfspreuk staat voor

het Kamerlingh Onnes gebouw, waar inmiddels de Leidse rechtenfaculteit

is gevestigd. Hoe verhoudt die lijfspreuk 'door meten tot weten' zich

tot het werk dat wordt verricht op rechtenfaculteiten?

Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Het is immers geen evidentie

dat een rechtenfaculteit zich afficheert als bolwerk van exactheid.

Juristen houden zich immers vooral bezig met taal, tekst, systematisering,

logische argumentatie, overtuiging en een betere wereld. Zij

postuleren normen, debiteren tegeltjeswijsheden, argumenteren met

verwijzing naar rechtssysteem, wet, rechtspraak, literatuur; maar zelden

zie je ze meten of verwijzen naar systematische waarneming. Dus wat

nemen we waar als we op rechtenfaculteiten gaan meten?

In zijn oratie stelt Van Boom onder meer vast dat meting uitwijst dat rechtenfaculteiten

'kruispunten' van verschillende wetenschapsopvattingen

zijn. Rechtswetenschap bestaat uit zoveel meer dan alleen het klassiek

juridische werk. Dat gegeven heeft consequenties waar rechtswetenschappers

antwoorden op moeten formuleren. In zijn oratie belicht Van

Boom een aantal van de uitdagingen die rechtswetenschappers - en dus

ook privaatrechtswetenschappers - te wachten staan, bijvoorbeeld bij

het verder verbeteren van de manier waarop zij kwaliteit van onderzoek

meten.