Alexine Tinne, fotograaf

Alexine Tinne (1835-1869) is een van de markantste vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. Als eerste westerse vrouw reisde ze samen met haar moeder, tante en een groots gevolg Afrika in tot ver ten zuiden van Egypte. Dit boek gaat in op een andere verworvenheid van Alexine Tinne: ze was Nederlands eerste belangwekkende vrouwelijke fotografiepionier.

Tinne bereikte in haar fotografie snel een hoog technisch niveau. Ze had duidelijk oog voor compositie en lichtgebruik, legde een opvallend moderne kijk aan de dag en had in meerdere fotografische genres een Nederlandse primeur. Verrassend nieuw licht valt op samenwerking die Tinne op fotografiegebied had met buitenlandse fotografen, onder wie Francis Frith en Robert Bingham.

Nadat Tinne wees werd en enkele andere dierbaren verloor tijdens een noodlottige expeditie langs de Gazellenrivier, zwierf ze een jaar over de Middellandse Zee en ruilde vervolgens voorgoed het deftige Haagse leven in voor een leven van reizen door de Noord-Afrikaanse Sahara. Een veelkleurig gezelschap van diverse komaf werd zoals zij zelf zei haar ‘nieuwe familie’.

Dat Tinne deze reisgezellen afbeeldde als in familiefotografie, was in die tijd een statement waarmee ze haar tijd vooruit was; het druiste in tegen het oriëntalistische wereldbeeld. Het verbindt haar werk met de hedendaagse fotografie van Dagmar van Weeghel, die aanjager was van dit fotoproject en in haar geënsceneerde serie Nader tot Tinne een beeld van de negentiende-eeuwse avonturier en fotopionier oproept. In Nederland en België portretteert ook Van Weeghel mensen die verbintenis zoeken over grenzen van cultuurverschillen heen.

Het eerste grote overzicht van de fotografie van deze 19e-eeuwse wereldburger is te zien in het Haags Historisch Museum van 11 december 2021 tot 12 juni 2022